فاطمه علیدادی - دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
کیومرث سفیدی - استادیار دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
محمدرضا مروی مهاجر - استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

پوسیدگی در خشکه دارها یک پدیده بسیار مهم در جنگل هاست که نقش برجسته ای در تنوع زیستی و ترسیب کربن ایفا می کند. با این هدف این پژوهش سعی دارد که به بررسی فاکتورهای دما، بارندگی و قطر که همگی از عوامل شناخته شده موثر در فرآیند پوسیدگی خشکه دارها هستند، بپردازد. به منظور انجام این پژوهش تعداد 72 کنده از درختان راش و ممرز در جنگل آموزشی خیرود بطور تصادفی انتخاب و با برداشتن یک قطعه چوب مکعب شکل از آن ها، نمونه برداری بعمل آمد. اطلاعات مربوط به قطر، نوع گونه و درجه پوسیدگی هر کنده ثبت شد. پس از اندازه گیری دانسیته، نرخ پوسیدگی نمونه ها محاسبه شد. با داشتن اطلاعات مربوط به میانگین دمای سالیانه و میانگین بارندگی سالیانه از نزدیک ترین ایستگاه سینوپتیک، ارتباط بین نرخ پوسیدگی با فاکتورهای مذکور بررسی شد. نتایج نشان داد که نرخ پوسیدگی سالیانه در میانگین دماهای سالیانه مختلف تفاوت معنی داری دارد (5/0P=) و یک رابطه مستقیم نسبتاً قوی بین این دو فاکتور در گونه ممرز(82/0= R2) و راش(35/0= R2) وجود دارد. نتایج همچنین نشان داد که نرخ پوسیدگی سالیانه در میانگین بارندگی سالیانه مختلف در گونه ممرز متفاوت است در حالی که این دو فاکتور تفاوت معنی داری را در گونه راش نشان نمی دهند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده در هر دو گونه ارتباط معنی داری بین نرخ پوسیدگی و قطر کنده مشاهده نشد. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در مدیریت پایدار جنگل های شمال ایران و رویشگاه هایی با شرایط مشابه مورد استفاده قرار گیرد.

تجزیه، راش، خشکه دار، ممرز