مهناز نارویی - دانشجوی کارشناسی ارشد آگرواکولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم، بم، ایران (باشگاه پژوهشگران جوان)، دبیر زبان انگلیسی
علی اکبر عسگری - گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم، بم، ایران

آزمایش حاضر به منظور بررسی تأثیر هماتیت و خاکستر آتشفشان بر برخی صفات رشدی و فیزیولوژیک سورگوم به صورت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 9 تیمار و 3 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل خاکستر آتشفشان در سه غلظت (0، 25/0 و 5/0 گرم)، هماتیت در سه غلظت (0، 25/0 و 5/0 گرم) بود. نتایج نشان داد در تیمار آتشفشان بزرگترین طول ریشه چه و ساقه چه در تیمار نیم گرم خاکستر به ترتیب با میانگین 82/4 و 11/4 سانتی متر و کمترین میانگین در هر دو صفت مذکور مربوط به تیمار عدم استفاده از خاکستر بود، همچنین در تیمار هماتیت بزرگترین ریشه چه و ساقه چه در تیمار نیم گرم هماتیت به ترتیب با میانگین 46/3 و 84/2 سانتی متر به دست آمد. در تیمار آتشفشان بیشترین وزن خشک ریشه چه و ساقه چه در تیمار نیم گرم خاکستر با میانگین 02/0 گرم و کمترین میانگین در هر دو صفت مذکور مربوط به تیمار عدم استفاده از خاکستر به ترتیب با میانگین 007/0 و 008/0 گرم بود، همچنین در تیمار هماتیت بیشترین وزن خشک ریشه چه و ساقه چه در تیمار نیم گرم هماتیت به ترتیب با میانگین 016/0 و 017/0 گرم به دست آمد. بیشترین غلظت کلروفیل a، b و کل در تیمار 5/0 گرم خاکستر به ترتیب با میانگین 67/0، 84/0 و 51/1 میلی گرم بر گرم وزن تر گیاه بود. استفاده از کودهای مغذی نسبت به عدم مصرف این کودها، اثر بیشتری بر خصوصیات رشدی سورگوم داشت، حتی مقادیر صفات اندازه گیری شده به دست آمده در این تیمارها بیش از 100 درصد نسبت به شاهد بود.

اکسید آهن، خاکستر آتشفشان، سورگوم، صفات رشدی