فهیمه سراج - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت اله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت ، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
یاسر یعقوبیان - دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

با توجه به اهمیت روزافزون کاربرد کودهای بیولوژیک در راستای نیل به کشاورزی پایدار، مطالعه حاضر جهت بررسی واکنش صفات مورفولوژیک و رنگیزه های فتوسنتزی گیاه ماش سبز (Vigna radiate L.) به همزیستی با قارچ های Piriformospora indica و تریکودرما اجرا گردید. آزمایش در پاییز 1393، در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و در سه تکرار با چهار سطح تلقیح قارچی شامل عدم تلقیح (شاهد)، تلقیح قارچ اندوفیت P. indica، تلقیح قارچ T. virens و تلقیح همزمان دو قارچ انجام شد. بذور ماش قبل از کشت با تیمارهای قارچی تلقیح شده و در خاک استریل کشت گردید. گلدان ها به مدت چهار هفته در گلخانه نگهداری شده و سپس صفات مورفولوژیک گیاه شامل تعداد برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه و طول ریشه و همچنین غلظت رنگیزه های فتوسنتزی برگ شامل کلروفیل a، b، a+b، a/b و کارتنوئید مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تلقیح قارچ های تریکودرما و P. indica و همچنین تلقیح همزمان دو قارچ ارتفاع بوته (به ترتیب حدود 4، 8 و 2 درصد) و طول ریشه (به ترتیب حدود 18، 31 و 13 درصد) را نسبت به شاهد افزایش داد که این افزایش تنها در کاربرد قارچ P. indica معنی دار بود. مقادیر کلروفیل a، b و a+b نیز در برگ گیاهان تلقیح شده با قارچ P. indica (به ترتیب حدود 8، 15 و 9 درصد) افزایش معنی داری نسبت به شاهد نشان داد. در مجموع، نتایج بیانگر اثر مثبت همزیستی قارچ اندوفیت P. indica بر صفات مورفولوژیک و رنگیزه های فتوسنتزی گیاه ماش سبز در مراحل اولیه رشد بود.

قارچ شبه میکوریز، تریکودرما، کلروفیل، کارتنوئید