فاطمه رضاپور - کارشناسی ارشد، علوم گیاهی گرایش سیستماتیک- اکولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
معصومه مازندرانی - استادیار، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
خدایار همتی - دانشیار، عضو هیت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

در این تحقیق عملیات صحرایی با هدف شناسایی علمی گیاه دارویی گوش بره (Stachys byzantine C. Koch.)، مهمترین نیازهای اکولوژیکی و بررسی فیتوشیمیایی عصاره متانولی سرشاخه های هوایی آن در دو مرحله رویشی و زایشی (شامل اندازه گیری مقدار فنل، فلاونویید و آنتوسیانین کل با دستگاه اسپکتروفوتومتر) در رویشگاه طبیعی استان گلستان (شصت کلا- 260 متر) طی سال های 93-92 انجام گرفت. همزمان گونه های همراه از این رویشگاه جمع آوری و طیف زیستی و کورولوژی آنها بررسی شد. داده ها با نرم افزار SPPS نسخه 21 تحت ANOVA در سطح 1 درصد ارزیابی و نتایج به صورت میانگین ± انحراف معیار ارائه شد. نتایج نشان داد که گیاه گوش بره در رویشگاه شصت کلا با اقلیم نیمه-خشک و در خاک هایی با بافت سیلتی- لومی، EC 5/1 دسی زیمنس بر متر و pH 8/7 می تواند بین 12 تا 52 سانتی متر رشد کند. در این رویشگاه تعداد 41 گونه و 40 جنس از 22 تیره شناسایی شد که تیره های Asteraceae (%20) و Poaceae (%12) از بیشترین غنای گونه ای و تروفیت و ژئوفیت هر کدام با 34 درصد از بیشترین فرم زیستی و بیشتر گیاهان متعلق به عرصه های جغرافیایی مدیترانه ای (%37) بودند. نتایج فیتوشیمیایی نشان داد مقدار فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین کل این گیاه در مرحله رویشی نسبت به مرحله زایشی به صورت معنی داری بیشتر است که مقادیر به دست آمده در فرم رویشی به ترتیب برابر با mg GAE g-1 55/0±44/13، mg QUE g-1 54/1±01/20 و mg CGE g-1 12/0±21/1 در وزن خشک بود.

ترکیب های فنلی، رویشگاه شصت کلا، سرشاخه های هوایی گیاه گوش بره (Stachys byzantina C. Koch.)، فرم رویشی و زایشی، نیازهای اکولوژیکی