عاطفه عرفانی - دانشجوی دکترای اقلیم شناسی، دانشگاه حکیم سبزواری
زهره مومنیان - کارشناس ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه حکیم سبزواری

گردشگری از جمله صنایع خدماتی است که تاثیرات بسیاری در میزان افزایش درآمد مردم و اشتغال زایی جامعه داردو به این طریق باعث توسعه و شکوفایی جوامع از طریق توسعه اقتصادی می گردد. هوا و آب و هوا هم بر عرضه و همبر تقاضای خدمات توریستی تاثیر میگذارد، بنابراین با توجه به ویژگیهای آب و هوایی و تقاضا برای خدماتتوریستی، هم منابع و امکانات و هم عوامل محدود کننده باید به طور همسان مورد توجه قرار بگیرند. از جملهاین عناصر اقلیمی که میتواند نقش منفی یا مثبت در امر گردشگری را داشته باشد وضعیت باد،سمت و سرعت ان درمناطق مختلف جغرافیایی است.این پژوهش به بررسی و مقایسه رژیم باد در فصل گرم، دو ایستگاه غربی و شرقی استان خراسان رضوی (سبزوار و تربت جام)، دوره آماری 16 ساله (1992-2007) می پردازد. به این منظور ابتدا داده های ساعتی ثبت شده در دو ایستگاه فوق از اداره کل هواشناسی اخذ گردید. ساعتهای 3، 9، 15 که هر دو ایستگاه دارای آمار کامل بودند در نظر گرفته شد. از آنجاییکه بادهای دوره گرم (ابتدای خرداد تا شهریور)، در بازه زمانی بادهای 120 روزه صورت می گیرد و همچنین بدلیل بررسی بهتر شناخت اثرات بادهای این دوره از سال، بادهای بالای 5 متر بر ثانیه در نظر گرفته شد و سپس برای پیش بینی سرعتهای بالاتر از سرعت پایه از معادلات مختلف برایاستفاده گردید و همچنین سرعت متوسط طوفان های پیش بینی شده نیز مورد محاسبه قرار گرفت. از آنجاییکهبررسی سرعت در ساعت های مختلف می تواند بعنوان شاخصی باشد که آسایش محیط را نشان دهد، تربت جام بیشترین مقدار در وزش باد بالاتر از m/s 5 با 49% دارد در حالی که در سبزواراین رقم به 31/7% کاهش می یابد. در یک دوره بازگشت 1ساله با احتمال نزدیک به 10 درصد، باد نسبتاً شدیدی با سرعت 15/4 m/s در شهرستان تربت جام به وقوع بپیوندد. پیش بینی احتمال وقوع بادها با سرعت های متفاوت،برای دوره های بازگشت با بازه زمانی طولانی تر(2 تا 100 سال)، از احتمال وقوع باد با سرعت بیشتر خبر می دهد؛ به این مفهوم که یک رابطه خطی ومستقیم میان این دو بر قرار می باشد، هرچند با طولانی شدن دوره بازگشت احتمال وقوع کمتر می شود؛ به طوری که در دوره بازگشت 600 ساله پیش بینی می شود با احتمال یک درصد باد شدید با سرعت نزدیک به 18/5 متر بر ثانیه در ایستگاه تربت جام و سبزواراتفاق بیافتد.

گردشگری، سمت و سرعت باد، دوره بازگشت