مروری بر گیاه مکزیکن لایم Citrus aurantifolia (Christm.) Swingle

درخت لایم یا مکزیکن لایم با نام علمی Citrus aurantifolia درختی است کوچک متعلق به خانواده مرکبات یا Rutaceae و راسته Rutales می باشد. مکزیکن لایم در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری بین عرض های جغرافیایی 40 درجه شمالی و جنوبی از خط استوا پرورش می یابد. این گیاه سالیان مدیدی است که در نواحی مرکزی، بندرعباس، دریای عمان و بویژه در مناطق سرخون، میناب، دشت جیرفت و ممسنی کشت می شود و طبق آخرین آمار سازمان خوار و بار جهانی FAO در سال 2012 ایران نهمین تولید کننده مکزیکن لایم در جهان می باشد. این درخت دارای میوه های کشیده و گاهی گرد، پوست میوه نازک با سطحی چرمی به رنگ زرد مایل به سبز می یابد. اسانس مکزیکن لایم به دلیل عطر و طعم منحصر به فرد یکی از مهمترین اسانس های مرکبات به لحاظ تجاری است. اسانس آن صنایع گسترده ای از جمله نوشیدنی، شیرینی و شکلات، دارو، عطر و ادکلن، ارایشی و بهداشتی و ... به خود وابسته کرده است. اسانس پوست میوه و برگ این گیاه دارای 92 تا 95 درصد ترپن های گوناگون است. وجود ترکیبات تلخ در لیمو شامل نارنجین از گروه فاونوئیدها و لیمونین می باشد. لیمونین اصلی ترین ترکیب اسانس این گیاه می باشد. این گیاه در درمان آکنه، آسم، سرمازدگی، سرماخوردگیف کاهش کلسترول خون، کاهش بیماری های قلبی عروقی، تقویت دستگاه ایمنی بدن، جلوگیری از بروز بیماری های عفونی و سرطان مورد استفاده قرار می گیرد. اسانس این گیاه به دلیل دارا بودن ترکیبات مؤثر بویژه لیمونن از جایگاه خوبی در تجارت جهانی برخوردار است.