تعیین گستره سیل رودخانه خوانسار در حدفاصل سد باغگل تا روستای وانشان با استفاده از الحاقیه HEC-GeoRAS

سیلاب، ارتفاع آب مازادی است که سبب ایجاد تخریب و خسارت در مسیر حرکت خود می گردد، به عبارت دیگر سیلاب معادل حجم آبی است که خارج از ظرفیت طبیعی رودخانه می باشد. در حال حاضر تکنولوژی به آن درجه از تکامل نرسیده است که از بروز سیلاب های زیان بار جلوگیری و یا در عوامل و عناصر جوی تغییری ایجاد نماید. بنابراین هرگونه راه حل اصولی و چاره ساز را باید در روی زمین و خصوصاً در عرصه حوضه های آبخیز جستجو کرد، در این ارتباط اولین اقدامی که برای کاهش خطر سیل مطرح می شود، مهار سیل در سرمنشاء آن یعنی زیرحوضه های آبخیز است و شناسایی مناطق سیل خیز در داخل محدوده ی شهری در مرحله بعد می باشد، لذا باید مناطقی که پتانسیل بالایی در تولید سیل دارند شناسایی شوند نا امکان بهینه سازی عملیات اجرایی در سطوح کوچکتر و خطرساز فراهم شود و از هزینه های اضافی طرح های کنترل سیل جلوگیری گردد. هدف از این تحقیق نیز ارائه روشی است تا با استفاده از آن بتوان ضمن درنظر گرفتن اثرات متقابل عوامل مؤثر بر سیل خیزی، مناطق خطرساز و سیل خیز رودخانه را تعیین کرد. در این پژوهش سعی گردیده با معرفی یکی از روش های تعیین گستره سیل با استفاده از تلفیق نرم افزار ARCMAP، مدل هیدرولیکی HEC-RAS و الحاقیه HEC-GeoRAS ضمن پهنه بندی سیل در قسمتی از رودخانه خوانسار حد فاصل سد باغگل تا روستای وانشان در ابتدای جاده خوانسار به گلپایگان، جدیدترین، با صرفه ترین و کوتاه ترین روش پهنه بندی سیل از نظر اقتصادی و زمانی معرفی شده، مزایا و توانایی های آن مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین مقاطعی از بازه رودخانه که بیشترین عرض و گستره سیل را با دوره بازگشت 50 ساله دارد مشخص گردد. با توجه به شناسایی 17 بازه سیل گیر در این رودخانه که به سه دسته پرخطر (A)، خطرناک (B) و کم خطر (C) درجه بندی گردیده اند و تعیین و برآورد پارامترهای هیدرولیکی آن از قبیل عرض آبگرفتگی، عمق آب، سرعت جریان، تنش برشی و مقاومت جریان و ... می توان با استفاده از روش های سازه ای و غیر سازه ای ارائه شده نسبت به کنترل و مهار سیلاب رودخانه اقدام نمود.

Keywords:

گستره سیل , مدل هیدرولیکل HEC-RAS , رودخانه خوانسار