اعظم باقری - کارشناس ارشد مطالعات و اثرات اقلیم منطقهای، اداره کل هواشناسی اصفهان
محمدعلی میرعباسی - معاونت توسعه و پیش بینی اداره کل هواشناسی اصفهان

سالهاست که منطقه شرق اصفهان و فرودگاه شهید بهشتی اصفهان با معضلی که آن را به نام مه گرفتگی می نامند دست به گریباناست و این منطقه را در بسیاری از روزهای سرد سال و کم و بیش در فصول پاییز و بهار مورد هجوم قرار داده است و باعث ایجاداختلال در جادههای ترانزیتی میگردد. فرودگاه شهید بهشتی اصفهان دقیقاً در عمق منطقه مه خیز قرار گرفته و بطور میاانگینسالانه نزدیک 100 روز در این منطقه مه گزارش میگردد. همچنین پایگاه هشتم شکاری شهید بابائی نیز از این پدیده در اماننبوده و پروازهای نظامی را نیز با مشکل روبرو ساخته است. در منطقه مورد مطالعه، دید افقی تحت تأثیر دو دسته عوامل طبیعی وغیرطبیعی یعنی پارامترهای هواشناسی و آلاینده های جوی حاصل از فعالیتهای صنعتی و انسانی، تغییر کرده و مقدار آن کاهشمییابد. با بررسی عوامل اقلیمی و ژئومورفولوژی منطقه از جمله کویری شدن آن و بواسطه بالا آمدن سطح آبهای زیرزمینی درسالهای پرآب و شور شدن خاک و در پی آن خشکسالی های پیاپی و خالی شدن منطقه از پوشش گیاهی، بستر را برای وزشبادهای شدید و ایجاد گردوغبار فراهم میسازد و عامل پیشروی کویر بسمت اصفهان گردیده است. از دلایل مهم تجمع غباراتمعلق و کاهش دید افقی در مناطق شرقی شهر اصفهان را می توان شکیل مه های صبحگاهی و ماندگاری طولانی آن در بیشتر ایامسال و وجود مناطق صنعتی، معادن و کورههای گچ و آجرپزی می باشد که با کمک بادهای غالب غربی به سمت شرق اصفهانهدایت میشوند و با رطوبت کاذب ایجاد شده در اثر آبیاری فضای سبز بزرگ شهر اصفهان و حومه به همراه آلودگی شهری وریزگردها که به سمت شرق رانده شده اند و با رطوبت خود منطقه ترکیب و باعث ایجاد مه و کاهش دید افقی در آن منطقه گردیدهاست. آمار نشان میدهد که میان دید افقی و غلظت ذرات pm10 همبستگی خوبی وجود دارد. بطوریکه در روزهای مورد مطالعههمراه با کاهش دید افقی، غلظت ذرات pm10 به طور فزآینده ای افزایش می یابد و حتی به چندین برابر میزان استاندارد خودمی رسد.

گردوغبار، آلاینده های جوی، شرق اصفهان، ذرات pm10 ، دید افقی