حمید محمودیان - کارشناسی ارشد توسعه روستایی دانشگاه بوعلی سینا
حشمت الله سعدی - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

بخش کشاورزی محور اساسی توسعه روستایی است و این درحالیست که کشور ایران با بحران خشکسالی مواجه است؛ جهت مقابله و اقدامات مناسب در زمینه مبارزه با خشکسالی شناخت اثرات و ارائه راهکارهای مناسب می تواند راهگشای مشکلات به وجود آمده و پیش رو باشد؛ لذا این تحقیق با هدف شناسایی و تحلیل اثرات خشکسالی و راهکارهای مقابله با آن در دهستان هکمتانه انجام گرفت. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری داده ها، غیرآزمایشی است. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان دهستان هکمتانه بود (N=34070) که از این تعداد 132 نفر توسط فرمول کوکران به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روایی پرسشنامه با توجه به نظرات اساتید ترویج و آموزش کشاورزی تأیید و پایایی آن نیز توسط ضریب آلفای کرونباخ (آلفا = 0/827) محاسبه گردید. نتایج تحلیل عاملی اثرات خشکسالی در چهار عامل اقتصادی، روانی- اجتماعی، زیست محیطی و عامل آینده نگری خلاصه شد که عوامل فوق 65/432 درصد از کل واریانس را تبیین می کنند. همچنین نتایج تحلیل عاملی تحقیق حاکیست، عوامل مدیریت آموزش و اطلاعات، حفاظتی، اقتصادی، آبیاری و عامل دانشی- حمایتی به عنوان راهکارهای مقابله با خشکسالی تبیین شدند که در مجموع 64/886 درصد از واریانس را به خود اختصاص دادند. نتایج این تحقیق می تواند مورد استفاده برنامه ریزان توسعه روستایی قرار بگیرد.

خشکسالی، اثرات، راهکارها، دهستان هکمتانه