جواد دیواندری - استادیار گروه معماری دانشگاه کاشان
پریسا السادات سیف - استادیار گروه معماری دانشگاه کاشان

رعایت اصول معماری همساز با اقلیم در طراحی ساختمانها با توجه به کاهش ذخیره های انرژی و لزوم صرفه جویی درمصرف آن، امری ضروری است. از آن جا که تابش آفتاب مهم ترین عامل در تعیین اقلیم هر منطقه است، تعیین جهتمناسب ساختمانها برای بهره گیری از انرژی خورشیدی یک عامل مهم در طراحی همساز با اقلیم است. همچنین، به دلیلآن که ورود اشعه ی تابشی خورشید به داخل ساختمان در برخی از فصلها مفید و در برخی دیگر می تواند مخل آسایشباشد، می بایست میزان ورود آن به داخل ساختمان کنترل شود. یک راه مؤثر برای کنترل ورود اشعه ی تابشی خورشید بهداخل ساختمان استفاده از سایبان است. هدف این مقاله تعیین جهت مناسب استقرار ساختمان و طراحی سایبان کارآمدبرای پنجره ها در چهار جهت جغرافیایی در شهر قزوین است. برای تعیین جهت مناسب استقرار ساختمان، ابتدا با استفادهاز داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک شهر قزوین و ترسیم تقویم نیاز اقلیمی این شهر تحلیلی بر روی اقلیم اینشهرصورت گرفته و مواقع نیاز و عدم نیاز به آفتاب مشخص شده و سپس با استفاده از نقاله ی محاسبه ی انرژیخورشیدی الگی میزان انرژی حرارتی خورشیدی در سطوح مختلف محاسبه شده است. در ادامه نیز، با تحلیل تقویم بادجهت مناسب استقرار ساختمان در شهر قزوین تعیین می شود. برای طراحی سایبان کارآمد، ابتدا از تقویم نیاز اقلیمی برایتعیین مواقع نیاز به سایه و آفتاب استفاده شده سپس محدوده منطقه نیاز به سایه بر روی نمودار مسیر خورشید این شهرمنتقل شده است و در نهایت با انطباق نقاله سایه یاب بر روی آن نمودار، نقاب سایه مناسب بدست می آید و زاویه ها برایطراحی سایبان کارآمد استخراج می شود.

طراحی اقلیمی، شهر قووین، تقویم نیاز اقلیمی، جهتگیری ساختمان، نقاب سایه، سایبان