نسرین سعادتی - دانشجوی کارشناس ارشد خاک دانشگاه شاهدتهران
ناصر دواتگر - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب
محسن رودپیما - استادیارگروه علوم خاک دانشگاه شاهدتهران

آلودگیهای نفتی یک پیامد اجتناب ناپذیر از افزایش سریع جمعیت و فرایند صنعتی شدن میباشد که سبب از بین رفتن پوشش و تنوع گیاهی و جانوری خاک میشود. ترکیبات نفتی به دلیل دارا بودن قابلیت زیست تخریبی یکی از شایعترین گروههای آلودهکننده آلی در محیط زیست میباشند. به همین دلیل پالایش مکانهای آلوده به ترکیبات نفتی امری ضروری میباشد. درک جامع از توزیع ویژگیهای خاک در مکان آلوده برای احیای منطقه آلوده بسیار مهم است. زمینآمار یکی از روشهایی است که امروزه در جهت بررسی تغییر پذیری مکانی ویژگیهای خاک به کار میرود. هدف این تحقیق تعیین شدت و توزیع برخی ویژگیهای خاک در منطقه 100 هکتاری آلوده به ترکیبات نفتی بختیاردشت اصفهان واقع در نزدیکی پالایشگاه اصفهان با استفاده از روش زمینآماری میباشد. بدین منظور از عمق 0-30 سانتیمتری با الگوی نمونهبرداری شبکهای به فاصله 100 متر 100 متر نمونه برداری انجام شد. متغیرهای درصد ذرات خاک به روش هیدرومتر و pH خاک در گل اشباع اندازهگیری شدند. در این مطالعه از تخمینگر زمینآماری کریجینگ در برآورد تغییرات مکانی استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده متغیرهای مورد بررسی به علت پیروی از مدل کروی دارای ساختار مکانی هستند. تمام متغیرهای مورد مطالعه دارای همبستگی مکانی متوسط شدند، که نشان از نأثیر عوامل بیرونی آلودگی نفتی خاک با عوامل ذاتی خاک بر ویژگیهای مورد مطالعه بودند. ویژگی رس در کل خاک منطقه مورد مطالعه دارای توزیع مکانی یکسان بود. آلودگی خاک منطقه تأثیری بر روی pH نداشت و علت pH بالای 7 وجود آهک زیاد در منطقه بود

آلودگی ، زمین آمار ، پهنه بندی ، تغییر پذیری ، کریجینگ