نریمان فرح زا - استادیار دانشکده هنر ومعماری و رئیس پژوهشکده معماری بومی دانشگاه یزد
مریم مفیدی نیستانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه یزد
ندا قاسم وندحفظ آباد - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه یزد

حمام ها علیرغم دربرداشتن ارزشهای معماری، بوم آورانه، اقلیمی- زیست محیطی، فناورانه و... با جریان یافتن و رسوخ دیدگاههای مدرن و محصولات آن به زندگی(همانند استقرار حمام در خانهها)، به تدریج به فراموشی سپرده شده اند ونهایتا در مسیر اضمحلال قرار گرفته اند. تخریب حمام خسروآقا در شهر اصفهان مربوط به دوران صفوی، درمیان انبوه آثار ارزشمند حفاظت شده پیرامون آن (قرارگیری در فاصله چند ده متری عمارت چهلستون) از نمونههای قابل ذکر است.تعداد قابل ملاحظهای از این حمامها که منعکس کننده بخشی از فرهنگ جاری در سرزمین ماست قابلیت حفاظت، مرمت واحیاء را داشته تا ضمن دعوت از کاربران وگردشگران، آموزههای قابل اعتنایی را به منظور کاربرد در زندگی امروزی در اختیار قراردهد.تدقیق در کلیات واجزاء حمامهای تاریخی منطقه مرکزی ایران ازجمله حمام گنجعلی خان کرمان،گلشن یزد، خان کاشان و... نکاتی را پیش روی نهاده تا تأمل برآنها فرصتهایی برای کاربرد این موارد در زندگی امروز فراهم آورد. سیری درتجربیات حاصل ازحضورنگارندگان در این بناها، مطالعات مکتوب و بررسی توصیفی- تحلیلی مدارک موجود، مسیر طی شده دراین تحقیق بوده که به مدد آنها نکاتی در جهت بازکاربری این بناها حاصل شده است.

الگوهای بومی، حمام، ارزش های معماری، بازکاربری (احیاء)