مریم کشاورزیان - پژوهشگر موسسه مطالعات بین المللی انرژی، دکترای اقتصاد
شراره مفیدیان - پژوهشگر موسسه مطالعات بین المللی انرژی، دکترای حقوق خصوصی

از آنجا که منابع عمومی در امور مربوط به توسعه و پیاده سازی طرح ها مورد استفاده قرار می گیرد، و در اثر اجرای این طرح ها برخی با وجود مشارکت برابر در منابع عمومی از منافع بیشتری برخوردار می گردند، لذا این تردید بروز می یابد که سود مالک املاک مجاور طرح عمرانی باید قابل استراد توسط دولت باشد. مقاله حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ گویی به این چالش می باشد که آیا اساسا اخذ مالیات ویژه در چنین مواردی توجیه حقوقی و اقتصادی دارد یا خیر؟ و چنانچه پاسخ مثبت باشد چه میزان از ارزش افزوده حاصل از توسعه شهری بر مبنای کارآمدی اقتصادی قابل اخذ از مالکین خواهد بود؟ با توجه به ماهیت میان رشته ای موضوع و لزوم در نظر گرفتن کارآمدی اقتصادی قوانین در ابتدای مقاله به رابطه و تاثیر گذاری دو رشته بر یکدیگر پرداخته ایم. سپس به مطالعه پیشینه تاریخی مالیات ویژه بر افزایش قیمت املاک ناشی از توسعه شهری در قوانین موضوعه ایران و سایر کشورهای جهان پرداخته می شود. پس ا ز آ ن مفهو م حقوق ی و تحلیل مبانی لزوم وجود یا فقد چنین مالیاتی مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش دوم به تحلیل ابعاد اقتصادی این موضوع و میزان تاثیر درصد ماخوذه بر رفاه اجتماعی همت می گماریم. نتایج این تحقیق حاکی از لزوم اخذ درصدی از ارزش افزوده ملک ناشی ا ز توسعه شهری بدون آثا ر مخرب بر رفاه اجتماعی می باشد. برای تعیین سقف مقرر قانونی این مالیات ضروری است کمیته های تخصصی تلفیقی(حقوقی-اقتصادی) به بررسی موضوع و اعلام نظر بپردازند.

مالیات ویژه، املاک، رفاه اجتماعی، حق مرغوبیت