فائزه محمدی کشکا - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت الله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
یاسر یعقوبیان - دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
سیده حدیثه بهاری ساروی - دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود

در سال های اخیر به علت اهمیت روزافزون حفظ محیط زیست و تقاضای بالا مواد غذایی از سوی مردم سبب گردید تا پژوهشگران استفاده از کودهای بیولوژیک را در جهت نیل به کشاورزی پایدار مدنظر قرار دهند. در این راستا تحقیقی به منظور بررسی تأثیر باکتری حل کننده فسفات . Enterobacter sp و قارچ های Piriformospora indica و تریکودرما بر صفات رویشی گیاه فلفل (Capsicum annuum) آزمایشی در پاییز 1393 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری تحت شرایط گلخانه به صورت فاتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی در این آزمایش دو سطح باکتری حل کننده فسفات شامل بدون باکتری و کاربرد باکتری . Enterobacter sp و چهار سطح تلقیح قارچی (عدم تلقیح، تلیح با قارچ Trichorerma virens، تلقیح با قارچ Piriformospora indica و تلقیح همزمان دوقارچ) بود. بذور فلفل پیش از کاشت در خاک استریل شده، با تیمارهای قارچ و باکتری تلقیح شدند. گلدان ها به مدت چهار هفته در شرایط گلخانه نگهداری و صفات مرتبط با اندام های رویشی شامل وزن تر و خشک برگ، ساقه، اندام هوایی، ریشه، و کل بوته اندازه گیری گردید. نتایج حاکی از آن بود که در سطح بدون باکتری، تلیح قارچ P.indica و تلقیح همزمان Tv-Pi صفت وزن تر برگ (به ترتیب 48 و 20 درصد)، اندام هوایی (به ترتیب 18 و 35 درصد)، ریشه (به ترتیب 42 و 53 درصد) و کل بوته (به ترتیب 28/5 و 45 درصد) را نسبت به تیمار عدم تلقیح به صورت معنی داری افزایش داد، که بهترین ترکیب تیماری در وزن تربرگ، اندام هوایی، ریشه و بوته، مربوط به تیمار بدون باکتری و تلقیح P.indica بود. همچنین بیشترین میزان وزن خشک برگ، اندام هوایی و وزن خشک کل بوته مربوط به کاربرد همزمان باکتری و قارچ Tv+Pi بود که نسبت به شرایط بدون باکتری و عدم تلقیح قارچ بیش از دو برابر افزایش نشان داد.

باکتری حل کننده فسفات، تریکودرما، شبه میکوریز، صفات رویشی، فلفل