منصوره سادات حسینی - سازمان حفاظت محیط زیست ایران
همیرا آگاه - پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، گروه علوم زیستی

در حال حاضر یکی از مهمترین جاذبه های دریایی، تماشای پستانداران دریایی (Cetaceans) از جمله وال ها است که از نظر اقتصادی درآمد چشمگیری در صنعت اکوتوریسم به خود اختصتاص داده است. مطالعات متعدد صورت گرفته نشان می دهد که تماشای وال ها ۱ علی الرغم درآمدزایی زیاد، موجب تغییرات رفتاری مانند نوع تغذیه و شرایط استراحت در این آبزیان شده و به علاوه مخاطرات خاص خود را برای این آبزیان به همراه داشته است. تاثیرات محیطی در برخی گونه ها در سطح کاهش جمعیت و تقلیل نرخ باروری می باشد . برخورد کشتی ها و قایق ها با پستانداران دریایی که در حین تماشای آنهارخ می دهد، یکی از عوامل مخاطراتی است که می تواند منجر به مرگ و میر این آبزیان گردد. تهیه دستورالعمل و راهنماهای تماشای وال ها یکی از گام های حفاظتی در این خصوص بشمار می رود. هر چند دستورالعمل های متنوعی در این ارتباط تهیه شده است ولی دستورالعمل های ساده که نیازی به دانش تخصصی ندارند می توانند بسیار پر کاربرد باشند. Carlson به تنوع و شباهت های قوانین مرتبط با تماشای وال در کشورهای مختلف پرداخته و دستورالعمل ها و راهنمای متعدد تهیه شده در سراسر جهان را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. به علاوه انجام اقدامات ساده، از قبیل حفاظت زمانی یا مکانی از مناطق بیولوژیکی و ممنوعیت تماشای وال ها در مراحل بحرانی چرخه زندگی آنها مانند دوران جفت گیری یا شیردهی به نوزادان( به عنوان یک استراتژی کاهش خسارت، بسیار حائز اهمیت است که در این پژوهش مورد بحث قرار می گیرد.

تماشای والها ، اکوتوریسم دریایی، توسعه پایدار، راهنما و دستورالعمل