مژگان حاتمی - کارشناس شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز
منصوره قائنی - گروه شیلات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز
لاله رومیانی - گروه شیلات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، اهواز

امروزه کاربرد مواد و ترکیبات شیمیایی در جنبه های زندگی انسانها باعث شده تا تمایل به سمت منابع طبیعی و قابل تجزیه در محیط سیر صعودی یافته و یکی از این ذخایر طبیعی، ابزیان میباشد. ابزیان به دلیل داشتن مواد مهمی چون پروتئینهامواد معدنی اسیدهای چرب غیر اشباع و استفاده از ضایعات آنها، در جایگاه خاصی قرار دارند و نیز بعنوان غذای بسیار مهمی ازحیث دارویی مطرح بوده است. در دهه های اخیر نیز باتوجه به رشد روز افزون جمعیت و وجود سوءتغذیه در بسیاری از نقاط دنیا آبزیان میتوانند در مقام تأمین پروتئین مصرفی مردم ازجایگاه ویژه ای برخوردار باشند در طی فرآوری ماهی، مقادیرزیادی از ضایعات شامل آب و مواد جامد تولید میشوند ضایعات جامد، ۵2 ٧2 % مواد خام اصلی را در برمیگیرد و بسته به فرآیند مورد استفاده، این ضایعات مخلوطی از بخشهای مختلف، سر،امعاءواحشاواستخوان خواهند بود حدود ۳2 % ضایعات فراوری ابزیان را استخوان و پوست تشکیل میدهند که غنی از کلا زن هستند ارزش تغذیه ای پوست،استخوان و باله ماهی نسبتا بالا بوده و این مواد منابع مفیدی جهت تولیداردماهی می باشند پودر غضروف حاصل از ماهیان برای تهیه محصولات متنوع استفاده میگرد.د که کاربردهای مختلف درمانی و دارویی دارد از پوست ماهی برای تولید ژلاتین ماهی و نیز چرم استفاده میشود در حال حاضر منبع اصلی تولید کیتوزان در دنیا، پوسته میگو و خرچنگ است در پوست میگو ماده رنگی است اگزانتین وجود دارد که خاصیت ضدسرطان ی داشته پروتئیناز تولیدی از احشای ماهی کاد پمادی با نامتجاری پنزیم بابازارعرضه شده است که دارای خواص مرطوب کنندگی و پاک کنندگی پوست و نیزجوان سازی پوست است.در این مقاله به موارد مصرف و کاربرد ضایعات ابزیان پرداخته شده است وبسته به موارد مصرف از بخش های مختلف سر پوست وامعاء و احشا وغضروف ابزیان در بخش های مختلف داروسازی ، خوراکی،اقتصادی استفادهای گوناگونی می شود.

ضایعات، آبزیان، اقتصاد