ارغوان میار - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
سلطنت نجارلشگری - مرکز تحقیقات ماهیان سردآبی کشور، تنکابن، مازندران، ایران.

استرس یک فاکتور اجتناب ناپذیر در سیستم های متراکم پرورش ماهی است که بر اثر جابجایی، صید و ... ایجاد و سبب کاهش ایمنی و افزایش احتمال بیماری می شود. بنابراین شناخت صحیح فیزیولوژی ماهی و مدیریت کارآمد محیط جهت کاهش عوامل استرس زا در سیستم های پرورش متراکم امری بسیار حیاتی است. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات ویتامین های E و C بر مقاومت در برابر استرس حرارتی در ماهی قزل آلای رنگین کمان در مزرعه مرزن قزل شهر مرزن آباد استان مازندران انجام پذیرفت. برای این منظور ٧ تیمار آزمایشی در سه تکرار که شامل ٧ جیره غذایی مختلف بودند برای مدت ٨ هفته تبیین گردید. تیمارهای آزمایشی به ترتیب شامل: تیمار A با ۵2 میلی گرم ویتامین C به ازای هر کیلوگرم غذا، تیمار B با ۱22 میلی گرم ویتامین C به ازای هر کیلوگرم غذا، تیمار C با ۵2 میلی گرم ویتامین E به ازای هر کیلوگرم غذا، تیمار D با ۱22 میلی گرم ویتامین E به ازای هر کیلوگرم غذا، تیمار E با ۵2 میلی گرم ویتامین C و ۵2 میلی گرم ویتامین E به ازای هر کیلوگرم غذا، تیمار F با ۱22 میلی گرم ویتامین C و ۱22 میلی گرم ویتامین E به ازای هر کیلوگرم غذا و تیمار شاهد G شامل غذای اکسترود بدون هر گونه افزودنی بودند. هر تکرار نیز شامل ۳22 عدد بچه ماهی ۱٧ گرمی بود. در پایان دوره آزمایش، هورمون های کورتیزول و گلوکز بعد از مجاورت نمونه ها با استرس حرارتی اندازه گیری شدند. نتایج این بررسی نشان داد تیمارهایی که از دو ویتامین به صورت تلفیقی استفاده نمودند در برابر استرس حرارتی مقاوم تر بودند وماهیان تیمار تلفیقی F با 188/74نانوگرم برمیلی لیتر و E با 210/82نانوگرم بر میلی لیتر، کمترین میزان کوتیزول را در خون داشتند و اختلاف معنی داری بین این تیمارها و تیمار شاهد و تیمارهایA ، C و Dمشاهده شدP<0.05 همچنین غلظت کورتیزول سرم خون ماهیان تمام تیمارهایی که از ویتامین های E و C استفاده کرده بودند اختلاف معنی داری با تیمار شاهد داشت P<0.05

ویتامین E، ویتامین C ، استرس، قزل آلای رنگین کمان