فردین هادی - دانشگاه مازندران، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک دریا
محمد اکبری نسب - دانشگاه مازندران، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، استادیار فیزیک دریا
سیدمحمد متولی - دانشگاه مازندران، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، استادیار فیزیک دریا
نبی الله ضیایی - دانشگاه مازندران، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک دریا

اقیانوس محیطی پویا و در حال تغییر است و هرکدام از پدیده های آن، دارای ویژگی های منحصر بفردی هستند. برای مثال، پدیده هایی همچون جریان ها، امواج داخلی و تلاطم های کوچک مقیاس، لایه بندی افقی، جریان های نفوذی و افت وخیزهای دما و شوری در راستای قائم باعث ایجاد تغییرات بر روی سیگنال های صوتی می شوند. در این تحقیق با استفاده از داده های اندازه گیری که در سال 022۳ و در دو فصل تابستان و پاییز در بخش جنوبی دریای خزر )بابلسر( توسط پژوهشگاه علوم اقیانوس شناسی و جوی اندازه گیری و ثبت شده اند، روند تغییرات پارامترهای هیدرو فیزیکی با ترسیم نیمرخ های افقی و قائم مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و بر اساس آن مشخص شد که روند تغییرات سرعت صوت در دو فصل پاییز و تابستان از سطح تا عمق از دما تبعیت می کند، طوری که در حالت کلی دمای ستون آب از سطح تا بستر در هر دو فصل کاهش می یابد و درنتیجه سرعت صوت نیز با یک روند کاهشی در ستون آب همراه می شود. بنابراین چنانچه در این فصول سیستم های صوتی به کار گرفته شود، پرتوهای صوتی به سمت پایین خمیده می شوند و در این حالت خصوصیات بستر دریا تأثیر بیشتری نسبت به سطح دریا بر روی سیگنال های صوتی خواهد داشت. حداکثر سرعت صوت در سطح، در فصل پاییز m/s ۱۵2٧ و در فصل تابستان m/s ۱۵۱٧ و همچنین حداقل سرعت صوت در بستر، در فصل پاییز m/s ۱۴۵۱ و در فصل تابستان m/s ۱۴۵0 است.

سیگنال صوتی، دریای خزر، پارامترهای هیدرو فیزیکی، سرعت صوت