آزیتا حاجی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دریانوردی ،دانشکده اقتصاد و مدیریت دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
مصطفی زارع دوست
فاطمه عزیزی
رضا کدیور

لایروبی عبارت است از جابجایی رسوبات زیر آب و سپس حمل و نقل آن ها به محل دیگری با هدف افزایش عمق و یا استفاده سودآور از رسوبات. یکی از شاخه های مهندسی سواحل و بنادر که در کشور ما کم تر شناخته شده و دارای مزایای فراوانی می باشد لایروبی است.امروزه لایروبی به صورت یک رشته ی کاملا تخصصی درآمده و تهیه ی دستگاه ها و تجهیزات مربوط به این رشته به سرمایه گذاری کلان چند ده میلیاردی نیاز دارد.در این میان برخی از مدیران شرکت های لایروبی در ایران از بالا بودن سن دستگاه های لایروبی خبر می دهند که با توجه به این موضوع تا پنج سال آینده، ایران به نوسازی شناورهای موجود نیاز خواهد داشت . در این زمینه به گفته برخی از شرکتهای فعال در لایروبی، سن اغلب شناورهای لایروب ایران، بالای ۳2 سال است که این امر، نوسازی ناوگان برای سال های آتی را ضروری ساخته است . به گفته این شرکتها در مورد لایروب های مکنده هاپر که برای کانال ها و لایروبی در آب های آزاد استفاده می شود؛ توان لازم برای ساخت در داخل وجود ندارد . بر همین اساس موضوع ساخت و تامین تجهیزات و حتی خدمات پس از فروش دستگاه های لایروب در ایران می تواند بخشهای مهم برای سرمایه گذاری باشد. در سال های اخیر، شرکت های لایروبی تحت فشار فزاینده ای برای کاهش هزینه ها و افزایش دقت در پروژه های لایروبی قرار گرفته اند. برای شرکت لایروب تنها راهی که برای افزایش نرخ تولید نسبت به هزینه یا بهعبارتی بهبود بهره وری وجود دارد گذر از مرحله سنتی وانجام عملیات لایروبی به صورت اتوماسیونی می باشد.در این مطالعه سعی شده است به بحث لایروبی اثربخش با کنار گذاشتن تجهیزات سنتی و اتوماسیونی کردن آنها پرداخته شود. در این مطالعه ابتدا به انواع تجهیزات اتوماسیونی برای انواع لایروب های Hopper ، Cutter و Excavator اعم از sensors ، Indicators and calculators ، Monitoring system و Integrated system و کارکردهای آن ها پرداخته می شود. مشاهده می شود که هزینه اتوماسیونی کردن و استفاده از رایانه ها در عملیات لایروبی ۳ ۵ % ساختار هزینه کشتی را تشکیل - می دهد و در عوض بهره وری را به میزان 02 ۳2 % افزایش می دهد.و در آخر به کارکرد تسطیح کننده ها پرداخته می شود. - دستگاهی که نمونه ی داخلی آن وجود ندارد و در حال حاضر در عملیات لایروبی در ایران مورد استفاده قرار نمی گیرد. در صورتی که بکارگیری آن می تواند به اجرای یک لایروبی اثربخش و با بهره وری بالا کمک شایانی کند.

تجهیزات سخت افزاری، نرم افزاری، بهبود بهره وری، لایروبی