مرتضی منصوردهقان - سازمان بنادر و دریانوردی

بنادر جنوبی جمهوری اسلامی ایران شامل بنادرکوچک و بزرگ تجاری ، نفتی و صیادی در سواحل شمالی خلیج فارس ودریای عمان از شرقی ترین بندر چابهار تا غربی ترین بندر خرمشهر شامل ۴0 بندر فعال می باشند که دروازه های ورود و خروج کالا به کشور هستند و از اهمیت ویژه ای برخوردارند . این مجتمع های بندری از تجهیزات راهبردی با ارزش اقتصادی بالا برخوردارند حجم بی سابقه ای از تجارت و بازرگانی کشور از نظر واردات و صادرات به این بنادر وابسته است که میتوانند به مثابه اندام حرکتی برای بدن در کشور آرامش برقرار نمایند و در شرایط مختلف حملات نظامی و حوادث طبیعی مورد تهدیدهای جدی و حقیقی قرار گیرند. یک حمله موفقیت آمیز به زیر ساختهای مجتمع های بندری جنوب کشور خسارتهای واقعی به دنبال خواهد داشت که در حرکت ناوگان کشتیرانی تاثیر گذار بوده و باعث تاخیر در تخلیه و بارگیری کالاها در این بنادر میگردد . امروزه تهدیدات منحصر به حوزه های نظامی نمی شود، یعنی ماهیت تهدیدات به سمت تخصصی شدن تغییر کرده و به حوزه های جدید همچون جنگ الکترونیک، سایبر، بیولوژیک، اقتصاد و ... راه پیدا کرده است. در گذشته در مقابله با تهدیدات اصطلاحاً قدیمی، مدل هایی نیز برای دفاع وجود داشت ولی با دگرگونی تهدیدات و ظهور حوزه های جدید، الگوهای قبلی جوابگو نبوده و نیازمند به طرح و مدلی مناسب در کشور می باشیم. از طرفی بنادر جنوبی ج.ا.ا همسو با فن آوریهای جدید و مجهز شدن به تجهیزات راهبردی در راستای تبدل شدن به بنادر نسل سوم از طریق جذب کشتی ها با سایز های مختلف ، انبارداری و ذخیره سازی می باشند .اجرای طرح های توسعه ای در غالب برنامه های توسعه بدون در نظر گرفتن ملاحظات پدافند غیرعامل مانند مجتمع های بندری و صنعتی عسلویه ، ناهماهنگی ارگانهای دریایی ذیربط در رابطه با اقدامات پدافند غیر عامل و عدم توسعه مفاهیم و ادبیات جامع دراین بخش مساله ای را فراروی ما می نهد که لزوم طراحی الگویی راهبردی پدافند غیر عامل را همسو با رهنمودها، تدابیر ،قوانین و اسناد بالادستی بیش از پیش احساس کنیم. در اینمقاله به عوامل موثر در طراحی این الگوی راهبردی به صورت علمی پژوهشی پرداخته شده است.

پدافند غیر عامل ، الگوی راهبردی ، مجتمع های بندری ، بنادر جنوبی ، تهدیدات