حسن فرهادی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد بوشهر

خانواده به عنوان یک گروه خویشاوند در اجتماعی کردن فرزندان و برآوردن برخی از نیازهای اساسی آنها، مسئولیت اصلی را بر عهده دارد. اصولاً خانواده یک واحد اجتماعی است که اساس آن بر ازدواج گذاشته شده است. پایه گذار خانواده ی زن و شوهری نیز ازدواج است. خانواده و ازدواج از مهمترین عناصر ساختار اجتماعی است. برای مطالعه ی ساختار اجتماعی یا یکی از عناصر آن مانند خانواده و ازدواج در جامعه، باید با تحقیق میدانی و ابزارهای آن از جمله مصاحبه و مراجعه به نهادهای ذیربط به جمع آوری داده های لازم پرداخت، اما برای بررسی خانواده و ازدواج در جامعه ای که از ما فاصله ی تاریخی دارد، بهترین ابزار ممکن، اشعار شاعران همان زمان است. شاعر فرزند اجتماعی زمانه ی خویش است. سعدی شیرازی اجتماعی ترین فرزند زمانه و شاید بتوان گفت اجتماعی ترین شاعر زبان فارسی است. در این مقاله به بررسی خانواده و ازدواج در بوستان سعدی پرداخته شده، ابتدا خانواده و کارکردهای آن و همچنین ازدواج و مباحث مربوط به آن توضیح داده شده، سپس ابیاتی از بوستان سعدی که به این کارکردها و مباحث ازدواج مرتبط است، ذکر شده است. فرض مقاله بر این است که با مراجعه به بوستان سعدی، ساختار خانواده و ازدواج در جامعه ی ایرانی زمان سعدی را خواهیم شناخت، که البته سعدی شیرازی در بوستانش ما را به این مهم راهنمایی کرده است و این امر با شواهدی از بوستان اثبات خواهد شد.

خانواده، ازدواج، بوستان سعدی، ساختار اجتماعی