شهرام احمدی - عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
محمد کیاکجوری - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

قرآن کریم و معارف عمیق و عظیمش از آغاز اسلام در ذهن و ضمیر مشتاق ایرانیان را در بر گرفت و همگان به قصد بهره مندی از سفره ی گسترده ی این کتاب آسمانی به سویش شتافتند و در لسان و قلم بدان توسل جستند.ادیبان و سخنوران بیش از سایرین در این عرصه کوشیدند و پیدا و پنهان عبارت ها و اشارت های قرآنی را زینت سخن خویش قرار دادند و بر غنا و استحکام کلام خود افزودند. تأثیر قرآن کریم بر ادبیات فارسی از جهات مختلف قابل بررسی است. سعدی از سرآمدان ادب فارسی است که آثار منثور و منظومش تجلی گاه ارادت او به آیات قرآن کریم است. علاوه بر گلستان و بوستان و نیز قصاید، قطعات و... غزلیات شیخ نیز جلوه گاه کریمه های زیبا و دلربای خداوند است. غزلیات قدیم و جدید او در بادی امر به نظر می رسد با توجه به محتوا و مضمونشان از آیات قرآن کریم تأثیر چندانی نپذیرفته باشند، اما در نگاه سعدی هیچ معشوقی شایسته تر از خداوند و هیچ کلامی بهتر از سخن حضرت دوست نیست. لذا از میان انواع اثرپذیری، اثرپذیری واژگانی بیشتر مورد استقبال و توجه شیخ قرار گرفته است. به طوری که وام گیری و ترجمه که از اقسام اثرپذیری واژگانی می باشند مجموعاً بیش از 42 درصد را به خود اختصاص داده است و کمترین اثرپذیری مربوط به اثرپذیری گزاره ای است.

قرآن، سعدی، غزل، اثرپذیری