خدیجه روستائی زانیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه فیزیولوژی جانوری, دانشکده علوم پایه, دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد, شهرکرد, ایران
شهرزاد عزیزی - استادیارگروه پاتوبیولوژی،دانشکده دامپزشکی،دانشگاه شهید باهنر کرمان،کرمان،ایران
لیلا روحی - استاد یار گروه فیزیولوژی جانوری, دانشکده علوم پایه, دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد, شهرکرد,

هدف: در این مطالعه اثر اسانس مریم گلی( Salvia officinalis ) بر روی پیشگیری ازتشکیل سنگ کلیه القاء شده توسط اتیلن گلیکول در رتهای نژاد ویستار مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روش ها: 32 عدد رت نژاد ویستار به طور تصادفی به 4 گروه یکسان تقسیم شدند. گروه اول، حیواناتی که به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شدند و به مدت 28 روزآب و مواد غذایی را به صورت نرمال دریافت کردند. گروه دوم حیواناتی بودند که به مدت 28 روز اتیلن گلیکول 1% را روزانه به طریق گاواژ دریافت می کردند. گروه سوم و چهارم (گروه های پیشگیری)، روزانه به میزان 200mg/kg و 400mg/kg وزن بدن، اسانس مریم گلی به همراه اتیلن گلیکول 1% را به مدت 28 روزاز طریق گاواژ دریافت کردند. نمونه های ادرار 24 ساعته آنها در روزهای صفر و 28 جمع آوری شد و از نظر حجم ادرار و پارامترهای ادراری بررسی گردید. در روز 28 نمونه های خون برای ارزیابی پارامترهای بیوشیمیایی جمع آوری شد. در پایان آزمایش تمام رت ها با کلروفرم کشته شدند و کلیه آن ها به سرعت جدا گردید و از نظر آسیبهای بافتی توسط آنالیز بافت شناسی مورد بررسی قرار گرفتند . یافته ها: اتیلن گلیکول، میزان اگزالات و کلسیم ادرار و میزان اوره، اسید اوریک و کراتینین سرم را به طور معنی داری افزایش داده بود. همچنین، سطح سیترات ادرار را به طور معنی داری نسبت به گروه کنترل کاهش یافته بود. در گروههای پیشگیری (سوم و چهارم)، سطح کلسیم و اگزالات ادرار، و سطح کراتینین، اوره و اسید اوریک سرم به طور معنی داری نسبت به گروه اتیلن گلیکول کاهش یافت (0.001>P) . همچنین سطح سیترات ادرار را به طور معنی داری نسبت به گروه اتیلن گلیکول افزایش یافت (0.05>P) . نتایج بررسی های هیستو پاتولوژیک نشان داد، آسیبهای کلیوی در گروه اتیلن گلیکول نسبت به گروه تیمار بیشتر بوده است. ضایعات در گلومرولها، تغییرات دژنراتیو بافت پوششی لوله های پروکسیمال و دیستال،ازجمله آسیب های قابل مشاهد بود درگروههای تیمار با اسانس مریم گلی، شدت ضایعات وارده به کلیه کاهش یافته بود. رسوب پروتئین و کلسیم در لوله ها محدود شده بود. کاهش تغییرات دژنراتیو در سلولهای پوششی لوله های کلیوی مشهود بود. نتیجه گیری: اسانس مریم گلی در پیشگیری از سنگ کلیه ناشی از اتیلن گلیکول در رت های نژاد ویستار می تواند موثر باشد.

مریم گلی، سنگ کلیه، اگزالات کلسیم، اتیلن گلیکول