فاطمه نیک مهر - کارشناس ارشد مهندسی جنگلداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

با توجه به اهمیت پارک های جنگلی در محیط زیست شهری، ارزیابی توان تفرجی و شناسایی محدوده های مستعد استتفاده تفرجی در انها ضروری و لازم است. در این مطالعه ابتدا با استفاده از مدل مرسوم کاربری توریسم و بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی ، مناطق مناسب برای استفاده تفرجی به دو شکل متمرکز و گسترده در پارک جنگلی شهید زارع شناسایی شد. در این مرحله با توجه به روش متداول، 5 پارامتر اکولوژیکی ( شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریای آزاد، پوشش گیاهی و خاک ) برای ارزیابی توان تفرجی این پارک در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که 30.63 هکتار از سطح پارک توان تفرج گسترده طبقه 1، 0.29 هکتار هکتار توان تفرج گسترده طبقه 2، 4.28 هکتار توان تفرج متمرکز طبقه 1 و 33 هکتار توان تفرج متمرکز طبقه 2 را داشته است. با بررسی های مختلف مشخص شد یکی از مشکلاتی که سبب افزایش ناهنجاری در طبیعت پارک می شود عدم توجه به کلیه عوامل اساسی موثر در تعین قابلیت تفرجی پارک می باشد. در صورتیکهعواملی مانند امکانات ، تجهیزات تفریحی و وجود منابع آبی تاثیر مستقیمی بر نوع تفرج داخل پارک و استفاده بازدید کنندگان از آن دارد. به همین منظور برای استفاده مناسب گردشگران از مکان های تفرجی از روش مصاحبه حضوری و تکنیک پرسشنامه استفاده شد. همزمان با این ارزیابی کلیه نقاط مربوط به امکانات و تاسیسات پارک شناسایی شده و به منشور تهیه نقشه امکانات پارک با GPS ثبت شد . نتایج نشان داد که تفرج با منابع آبی، امکانا ت و تاسیسات پارک ارتباط مستقیم دارد. به طوریکه در مکان های دارای امکانات و منابع آبی، جمعیت بازدید کنندگانی که به قصد تفرج آمده بودند، به طور قابل ملاحظه ای بیشتر بود. بنابراین این فاکتورها به عنوان لایه های اطلاعاتی مثبت با نقشه توان تفرجی بدست آمده رویهم گذاری شده و نقشه نهایی توان تفرجی پارک براساس این عوامل بدست آمد. نتایج نشان داد به دلیل در نظر نگرفتن کلیه عوامل موثر در تفرج و اولویت بندی نامناسب پارامترها، نیاز به وارد کردن لایه های اطلاعاتی دیگر (مانند منابع آبی و امکانات تفریحی) علاوه بر عوامل اکولوژیکی دارد.

ارزیابی توان تفرجی، پارک جنگلی، استفاده تفرجی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، پارک جنگلی شهید زارع