علی قاسمی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

یکی از مهمترین اقدامات در ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی، اصلاح و تعدیل در عملکرد قانونی، مدیریتی و اجرایی نهادهای اداری شهری و نهادهای مسئول در مواجهه با سکونتگاههای غیر رسمی است. ظرفیت سازی در سطح مدیریتمحلی و اجتماع محلی برای توانمندی ارتقای توانمندی آنها سازوکاری برای پایدار سازی اقدامات ساماندهی است. تاثیر بخش مردمی در امور شهر، همواره غیرمستقیم و تا اندازه ای ناچیز بوده است. با این وجود در تئوری های جدید برنامه ریزی شهری بر نقش مردم در امور شهر و همچنین بر لزوم مشارکت در مداخله در شهرها تاکید شده است. توانمند سازینوعی نگرش به اسکان غیر رسمی است که در آن دولت ها کوشش می کنند به جای طرز نگرشی مقابله و تخریب محیطی توانمند تحت شرایطی که مردم ساکن در محلات با استفاده از منابع تحت مالکیت خود و تولیدشان بتوانند راه حل هاییمحلی برای مشکلات مسکن و سرپناه خود پیدا کنند. بر مبنای این نگرش سکونتگاه و سرپناهی که اقشار کم درآمد شهری با سرمایه خود احداث کرده اند، بخشی از سرمایه اقتصادی کل جامعه محسوب می شود که باید براساس برنامه ریزی مشارکتی و با تأکید بر جلب همکاری آنها در زمینه شناخت اولویت ها و راهکارها به ساماندهی انتظام بخشی اینگونه سکونتگاه ها پرداخته شود هدف از پژوهش فوق، بهره گیری از ظرفیت و مشارکت نهادهای مردمی و توسعه اجتماع محور محله ی مظفریه با جمعیت 11413 نفر در شهر اسلامشهر و ظرفیت تشکیل نهادهای غیردولتی رسمی ترو قانونی می باشد. بر اساس محور اصلی رویکرد، یعنی ظرفیت سازی اجتماع محور درراستای توانمند سازی سکونتگاههای غیر رسمی، روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی با تاکید بر مطالعات میدانی و کتابخانهای می باشد. تحلیل و یافته های پژوهش، بیانگر این واقعیت است که ساکنان محله ی مظفریه، قادر و مایل به مشارکت با مدیریت شهری برای پیشبرد برنامه های توانمند سازی سکونتگاههای غیر رسمی می باشند. ضمن آنکه ظرفیتهایی برای برخی از انواع این نهادها در سطح محله وجود دارد . با مطالعه و شناخت در چارچوب ماهیت اجتماعی، اقتصادی و کالبدی سکونتگاه ها و ظرفیت درونی مشارکت کنندگان می توان به ساماندهی و توانمندسازی آنها اقدام کرد.

توسعه اجتماع محور، مشارکت، توانمند سازی، اسکان غیر رسمی، اسلامشهر، محله مظفریه