بازتوسعه اراضی قهوهای، رویکردی به سوی مدیریت زمین پایدار

گسترش افقی شهرها و رشد پراکنده شهرها پدیدهای است که بسیاری از شهرهای کشور ما با آن مواجه هستند. این پدیده پیامدهایی همچون افزایش زمینهای بلااستفاده، کاهش تراکم جمعیت، گسستگی بخشهای شهری و جدایی گزینی اجتماعی رابه همراه دارد. پیگیری الگوی گسترش افقی در شهرها، به عرضه بیش ازحد زمین و بهرهبرداری نادرست از زمین دامن زده است. این الگوی رشد و گسترش با عدم توجه به ظرفیتهای درون محدوده شهرها، موجب شده است تا هکتارها زمین که از مناسبترینتأسیسات و خدمات شهری برخوردار هستند به صورت بلااستفاده و غیرفعال باقی بمانند و به این ترتیب حجم قابل توجهی از سرمایه-های عمومی جامعه به هدر میرود. این پژوهش بر آن است تا به معرفی انگاره بازتوسعه زمینهای قهوهای به عنوان رویکردی منسجم برای نیل به مدیریت پایدار زمینبپردازد. در این انگاره تأکید بر استفاده مجدد از زمینهای شهری است که به دلیل آلودگی و بلااستفاده بودن روبه زوال میروند. در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به تبیین مدیریت اراضی قهوهای شهری، بررسی مفهوم اراضی قهوهای به عنوانیکی از انواع زمینهای شهری و مقیاس و ماهیت این نوع از اراضی، نقش گروههای ذینفع، مسائل و چالشها این زمینها، هدف از توسعه مجدد اراضی قهوهای و فرایند برخورد با این نوع زمینها به منظور توسعه مجدد و نوسازی آنها، معرفی مدلهای نوسازی، شناخت سازوکارهای مالیاتی و درنهایت بررسی عوامل موفقیت پروژههای بازتوسعه پرداخته میشود.نتایج این پژوهش نشان میدهد که رها نمودن این زمینها باعث بروز مشکلات عدیده در ابعاد زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی میشود و به مرور زمان، ضررهای جبرانناپذیری به بافت شهرها وارد میآورد. بازتوسعه زمینهای قهوهای علاوه بر ارتقای کیفیات فضایی و کالبدی شهرها، عنصری کلیدی در راستای تحقق مدیریت زمین پایدار و ایجاد اجتماعات پایدار به شمار میرود.

Keywords:

پراکندگی شهری , توسعه پایدار , مدیریت زمین , بازتوسعه , زمینهای قهوهای