سعید اسفندی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

در سال های اخیر جنبش نوشهرگرایی به عنوان یکی از مطرح ترین دیدگاه های شهرسازی انسان گرا در سطح جهان شناخته شده است. شکل گیری این جنبش به اواخر دهه 1970 و ابتدای دهه 1980 باز می گردد و پس از آن تبدیل به جنبشیفراگیر شد به طوریکه در حال حاضر جزء مقوله های مهم شهرسازی دنیا به شمار می رود. در این پژوهش سعی در بازشناسی اندیشه های پیتر کالتروپ، یکی از پیشگامان این جنبش خواهیم داشت و بدین منظور به بررسی برخی از مهم ترین مفاهیم عنوان شده از سوی او از جمله الگوی «توسعه حمل و نقل عمومی محور (TOD)» وتئوری «شبکه شهری» می پردازیم. تقریبا می توان اذعان داشت که کالتروپ در این دو الگو خطوط فکری یکسانی را با شیوه های مختلف اما مکمل یکدیگر دنبال می کند. به عنوان مثال وی عمدتا با دیدی کلان و منطقه ای به شهر و حومهی آن می نگرد و مدل جدیدی از مفهوم مرکز-پیرامون را ارائه می کند که در پی ایجاد مناطق و محله هایی با اختلاط کاربری، کمترین وابستگی به اتومبیل و بالاترین دسترسی به سیستم حمل و نقل عمومی است و سعی در ایجاد اجتماعاتی متراکم به جای دامن زدن به رشد پراکنده ی حومه های شهری دارد. در انتها و پس از بررسی دقیق مفاهیم نهفته در این دو الگو و استخراج اصول بنادین آن ها همچون مقیاس انسانی، پیاده مداری، تراکم فراینده، حمل و نقل هوشمند و ... سعی داریم که ابتدا مقایسه ای میان این دو الگو از توسعه با الگوی شبکه ی شطرنجی رایج و الگوی توسعه پراکنده رو در حومه های شهری داشته باشیم و نهایتا با جمع بندی و ترکیب مفاهیم بازشناسی شده، به الگوی تلفیقی جدیدی از توسعه دست یابیم که به نوعی در بردارنده نقاط قوت هر چهار الگوی مورد بحث می باشد.

پیتر کالتروپ، نوشهرگرایی، شبکه شطرنجی، توسعه پراکنده، توسعه حمل و نقل عمومی محور TOD ،شبکه شهری