مریم کشاورزیان - پژوهشگر موسسه مطالعات بین المللی انرژی، دکترای اقتصاد.
شراره مفیدیان - پژوهشگر موسسه مطالعات بین المللی انرژی، دکترای حقوق خصوصی

از آنجا که منابع عمومی در امور مربوط به توسعه و پیاده سازی طرح های عمرانی مورد استفاده قرار می گیرند، و در اثر اجرای این طرح ها برخی مالکین با وجود مشارکت برابر در منابع عمومی از منافع بیشتری برخوردار می گردند، لذا این تردید بروز می یابد که سود مالک املاکمجاور طرح عمرانی باید قابل استراد توسط دولت باشد یا متعلق به مالکین است. مقاله حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی در پی پاسخگویی به این چالش می باشد که آیا اساسا اخذ سود حاصله از مالکین توسط دولت در چنین مواردی توجیه حقوقی و اقتصادی دارد یا خیر؟ و چنانچه پاسخ مثبت باشد چه میزان از ارزش افزوده حاصل از توسعه شهری بر مبنای کارآمدی اقتصادی قابل اخذ از مالکین خواهدبود؟ با توجه به لزوم در نظر گرفتن کارآمدی اقتصادی قوانین از هر دو منظر حقوقی و اقتصادی به موضوع پرداخته ایم. سپس به مطالعه پیشینهتاریخی مالیات ویژه بر افزایش قیمت املاک ناشی از توسعه شهری در قوانین موضوعه ایران و سایر کشورهای جهان پرداخته می شود. پس از آن مفهوم حقوقی و تحلیل مبانی قانونی و شرعی لزوم وجود یا فقد چنین مالیاتی مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش دوم به تحلیل ابعاد اقتصادی این موضوع و میزان تاثیر درصد ماخوذه بر رفاه اجتماعی همت می گماریم.نتایج این تحقیق حاکی از لزوم اخذ درصدی از ارزش افزوده ملک ناشی از توسعه شهری بدون آثار مخرب بر رفاه اجتماعی می باشد. برای تعیین سقف مقرر قانونی این مالیات ضروری است کمیته های تخصصی تلفیقی حقوقی-اقتصادی به بررسی موضوع و اعلام نظر بپردازند