زینب اسدی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه زنجان

موضوع کیفیت فضاهای شهری دغدغه تمامی طراحان شهری و نقطه تمرکز پژوهشهای اخیر بوده است و تلاش در جهت خلق فضای شهری همآوا با توقعات شهروندان، به عنوان یکی از راهبردهای اصلی پروژههای طراحی شهری مطرح شده است. میزانموفقیت هر فضای شهری را میتوان از میزان حضور مستمر افراد در آن فضا مورد سنجش قرار داد؛ چرا که انسانها تمایل به برقراری روابط اجتماعی دارند و حضور پررنگ آنها در یک مکان بیانگر مطلوبیت کالبدی و عملکردی آن فضا به شمار میرود. به نظر میآید در این میان تنوع در کارکرد و عملکرد یکی از عوامل جذب افراد در فضاهای شهری است که سرزندگی فضا را به دنبالدارد و حس زندگی و هیجان را در انسانها ایجاد میکند. ارتقای فضاهای شهری به گونهای که دربردارنده گوناگونی و تنوع فعالیتی - کالبدی لازم باشند؛ آنها را پذیرای اقشار گوناگون نموده و در زمره فضاهای حضور پذیر و پرشور شهری قرار میدهد. این نوشتار در تلاش است با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، چگونگی پیوند میان اختلاط کاربریها و تنوع فعالیتی را بر نحوهحضور افراد و سرزندگی شهری مورد بررسی قرار دهد. پس از مرور مفاهیم و نظریات مختلف در رابطه با سرزندگی شهری و تنوع عملکردی، با بررسی این مقوله در یکی از فضاهای شهری پویا و فعال شهر تهران بوستان آب و آتش ، که با استفاده از جاذبههایعملکردی و بصری موجود، در ایجاد مکانی گرم و پذیرا موفق بوده است؛ به اثبات فرضیات پژوهش پرداخته میشود. در نتیجه مدلتحلیلی پژوهش که در واقع دربرگیرنده مهمترین عوامل اثرگذار بر سرزندگی فضاهای شهری میباشد، تدوین گردیده است. این پژوهش از طریق مطالعات کتابخانهای، روش پیمایشی و با تهیه پرسشنامهها، مطالعات میدانی و تحلیل و بررسی دادهها جهت رسیدن به نتیجه مطلوب اقدام نموده است.

فضای شهری پویا، تنوع عملکردی، سرزندگی شهری، حس رضایت، مطلوبیت فضایی