علی آرام - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، ایران
علی اکبر حیدری - دکتری معماری، عضوهیئت علمی دانشکده فنی ،دانشگاه یاسوج، ایران.
علیرضا افشون - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات یاسوج، ایران-

مکان عنصر اصلی هویت ساکنان است؛ و حس مکان حقیقت مکان است و که به معنای ویژگیها و خصلتهای غیرعادی به کار میرود. پژوهش حاضر به بررسی حس مکان در روستای ارگانیک کریک و برنامه ریزی شده سرآبتاوه میپردازد. به منظور انجاماین پژوهش، براساس مبانی نظر شولتز و جدول هفتگانه رلف، نحوه تحقق عوامل موثر بر حس مکان بررسی و میزان حس مکان به کمک نرم افزار SPSS آنالیز شد. نتایج نشان داد که تعیین مرز و قلمرو برای اهالی روستای کریک مشکلتر از روستای سرآبتاوه است. در واقع در روستای سرآبتاوه وجود نشانههای خطی و گرهی به ساکنان کمک میکند تا راحتتر مرز روستا را تشخیص دهند. همچنیننتایج نشان داد که روستای کریک را نمیتوان یک فضای محصور به حساب آورد درحالی که روستای سرآبتاوه حالت یک میدان بزرگرا دارد که از اطراف به وسیلهی لبههای خاص محدود میشود. از دید پرسش شوندگان، خوانایی روستای سرآبتاوه بسیار مطلوبتر از روستای کریک و میزان انس افراد به محل سکونتشان در روستای کریک بیشتر از روستای سرآبتاوه است. در نهایت میتوان گفت زندگی جمعی در روستای سرآبتاوه به صورت کامل و تمامیتی یکدست و در کنار هم شکل نگرفته است. بنابراین حس هویت و تعلقنسبت به این روستاکمتر دیده میشود. در بسیاری از ساکنان، نوعی حس جدا بودن از مکان دیده میشود که این ویژگی از عواملی چون نداشتن خاطره جمعی و تعاملات نشات میگیرد. از طرفی هم حس مکان و تعلق خاطر بالای افراد در روستای ارگانیک کریک بیشتر مربوط به یکدست و هماهنگ بودن روستا از نظر تنوع قومی، وجود اقوام و آشنایان، خاطرات گذشته و مناظر طبیعی است

حس مکان، روستای ارگانیک و برنامه ریزی شده، روستای کریک و سرآبتاوه