نوید یعقوب زاده - عضو هیات علمی، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، گرگان، ایران .
یگانه نجاتی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، گرگان، ایران.

امروزه با رشد روز افزون جمعیت در شهرهای بزرگ و به تبع آن نیاز به مسکن در سطحی وسیع، افزایش قیمت زمین وجلوگیری از گسترش افقی شهرها که به سمت رشد هوشمند شهری تغییر کرده است، مکان یابی ساختمان های بلندمرتبه را، به عنوان راه حلی در مقابل مسئله زمین ضروری ساخته است. تاثیر گسترده این ساختمان ها بر کالبد و فضای شهرهای امروزی غیر قابل انکار بوده، به نحوی که باعث گردیده ساختمان های بلندمرتبه از سوی متخصصین و صاحبنظران در حوزه های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. اما عدم توجه به معیارها و ضوابط لازم برای مکان یابی صحیحاین ساختمان ها می تواند باعث بروز مشکلات متعددی در آینده شهرها گردد. در حال حاضر ساختمان های مرتفع زیادیدر شهر گرگان به چشم می خورد. اما با توجه به اینکه این شهر گام های نخست را در این زمینه بر می دارد بنابراین ضمنبیان ویژگی های یک ساختمان بلند مرتبه، آشنایی برخی مقررات استانداردها و ضوابط مربوط از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف این مقاله شناسایی معیارهای موثر در مکان یابی ساختمان های بلندمرتبه گرگان با نظریه رشد هوشمندشهری از جمله ایده شهر فشرده و بررسی پتانسیل زمین های بایر پیشنهادی به لحاظ بلندمرتبه سازی می باشد. روشمطالعه، تحلیلی و توصیفی است و روش گردآوری داده های پژوهش، ترکیبی از روش های اسنادی و میدانی است که درنهایت 9 معیار در دو گروه کالبدی- فضایی و کیفیت محیطی برای بررسی مکان ها ی مناسب جهت بلندمرتبه سازیانتخاب شده است. در این پژوهش از روش فرآیند سلسله مراتبی، AHP و روش تکسونومی عددی به عنوان مدل های برنامه ریزی استفاده شده است. نتایج حاصل از لایه های اطلاعاتی، زمین های بایر پیشنهادی را برای انتخاب مکان های مناسب بلندمرتبه سازی به 4 اولویت طبقه بندی نمود. با توجه به نتایج نهایی ارزیابی شده، براساس مقایسه ای که میان دو مدل برنامه ریزی مکان یابی به عمل آمد، بنابراین بهره گیری از این مدل های ذکر شده می تواند منجر به ارائه راه حل های جامع در مسائل پیچیده ای مانند بلندمرتبه سازی شود.

ساختمان های بلندمرتبه، رشد هوشمند، بلند مرتبه سازی، مکان یابی، تکسونومی عددی، . AHP