مجتبی رفیعی - استاد گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس
هومن مسگریان - گروه برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی سمنان، ایران
محمدحسین صلاح - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

پدافند عامل درحال حاضر به تنهایی قادر به مقابله با سلاح های مدرن و مخرب جهت جلوگیری از اثرات ویرانگر آن ها بر مراکز حیاتی و حساس و نیروی انسانی نیستند و لذا به کار گیری اصول و معیارهای پدافند غیرعامل، می تواند به تکمیل زنجیره دفاعی کمکی مؤثر و قابل توجه نماید. از طرفی ایران به لحاظ بروز حوادث طبیعی از جمله سیل، زلزله و ... جزء مناطق حادثه خیز جهان به شمار می رود که بر اهمیت موضوع تشخیص بافت نامقاوم و مقاوم سازی آن تاکید می کند. بافت های فرسوده شهری بدلیل نوع و میزان فرسودگی و امکان تخریب پذیری بالا، در مراتب برنامه ریزی و مداخلات مدیریت شهری ، مورد توجه ویژ ه ای قرار دارند که ضرورت پرداخت به این مهم، رویکرد پژوهش حاضر را نیز تشکیل می دهد. پژوهش حاضر برای محدوده غربی بافت فرسوده شهر جهرم به وسعت 124 هکتار انجام شده است. این تحقیق با داشتن روش توصیفی- تحلیلی، با انتخاب معیارهای مورد نیاز همچون تراکم جمعیت، کاربری اراضی، کیفیت بناها ، قدمت ابنیه، و ریزدانگی قطعات در جهت تعیین اولویت انجام مقاوم سازی بافت فرسوده، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) - جهت وزن دهی به فاکتورهای مورد استفاده - و استفاده از قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) جهت هم پوشانی (overlay) شاخص ها ، به اولویت بندی مقاوم سازی قطعات فرسوده پرداخته می شود. پس از تلفیق پهنه بندی ها با یکدیگر ، نتایج نشان داد که 77% از بافت فرسوده در اولویت اول و دوم فرسودگی شدید قرار دارند که این امر نشان دهنده آسیب پذیری بالای این محدوده از شهر می باشد. در پایان راهکارهای لازم به منظور کاهش خسارات ناشی از حملات نظامی ارائه گردید.

اولویت بندی، شاخص های مقاوم سازی، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مدل AHP، بافت فرسوده غربی