عباس معمارزاده - دانشجوی دکتری، رشته اقتصاد نفت و گاز، دانشگاه علامه طباطبائی
نرگس برزگر - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، دانشگاه الزهرا

اجرای قوانین اسلامی و بسط عدالت در سرلوحه وظایف دولت اسلامی قرار دارد، و یکی از منابع مهم مالی دولت اسلامی برای تحقق این وظائف، مالیات ها می باشند که خود بر دو قسمت مالیات های منصوص (خمس، زکات، جزیه) و مالیات های حکومتی تقسیم می شوند. مالیاتی های اسلامی از جهات متعددی چون : مسائل فقهی مالیات های منصوص، تحقیق درباره وجوه افتراق و اشتراک مالیات های منصوص اسلامی با مالیات های متعارف، تفاوت مکانیسم تحصیل، الگوی مصرف و اهداف مالیات های منصوص با مالیات های جدید قابل بحث و بررسی اند. در این مطالعه به بررسی زکات به عنوان سومین ستون دین اسلام و نیز پایه اول سیستم اقتصادی یک دولت اسلامی می پردازیم. زکات اولین و مهمترین مکانیزم برای اجرای عدالت اقتصادی به شمار می رود و می تواند معاش افراد جامعه را در سطح معقولی نگه دارد. در این مطالعه با مروری کوتاه بر جنبه های فقهی زکات و باتوجه به اقتصاد ایران نظام دریافت زکات را بررسی کرده و در پایان به نحوه زکات گیری در برخی از جوامع اسلامی و نیز کارایی اقتصادی زکات در جامعه اسلامی اشاره می نماییم.

زکات، مالیات، دولت اسلامی، کارایی اقتصادی