مهدی مخبری - استادیار بخش مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان

ساختمانهای موجود در شهرها بر اساس آیین نامه ها، استانداردها، و ویژگی های مصالح در دوره های مختلف ساخته شده اند. بررسیها نشان میدهد که بناهای موجود در برابر ارتعاشات ناشی از زلزله به شدت آسیب پذیرند. این آسیبها به ویژه در ساختمان هایی که در گذشته بدون رعایت مقررات ساخته شده اند مشهودتر است. خصوصیات دینامیکی خاک و پروفیل زیر سطحی خاک نقش مهمی در چگونگی ارتعاش سازه ها دارند. برای شناخت ویژگی های لرزهای زمین روش های مختلفی مرسوم می باشد که شامل روش های ژئوفیزیکی و ژئوتکنیکی است. در دهه های گذشته استفاده از روش های ارتعاش محیطی در مطالعات اثر ساختگاه مرسوم شده اند. یکی از این روش ها ، روش نسبت طیفی H/V (ناکامورا) است که در سال 1989 توسط ناکامورا ارائه گردید. این روش به دلیل سهولت و ارزانی کاربرد بسیار خوبی پیدا کرده است. در این مقاله به ارائه روشی برای تخمبن درجه آسیب پذیری سازه ها به کمک نسبت طیفی H/V پرداخته شده است. برای این منظور 12 مختلف ساختمان قدیمی یا نوساز که از حیث جنس مصالح، دوره ساخت و تعداد طبقات با هم متفاوتند در منطقه یک شهرداری شیراز انتخاب و نسبت طیفی میکروترمور برای آنها محاسبه گردید. سپس ضریب آسیب پذیری خاکو Kg ضریب آسیب پذیری ساختمان Kb تعریف و با مقایسه آنها معیار آسیب پذیری تعریف شده است. این معیار میزان خسارت احتمالی سازه ها در برابر زلزله را نشان میدهد. با این روش میتوان نقشه پهنه بندی آسیب پذبری یک شهر را توجه به فرکانس شاخص ساختگاه در هر نقطه که از مطالعات ریز پهنه بندی بدست میآید مشخص نمود. در این مقاله نقشه پهنه بندی آسیب پذیری برای منطقه یک شهرداری شیراز ارائه شده است. این نتیجه برای همه مناطق قابل تعمیم میباشد

آسیب پذیری- نسبت طیفی– میکروترمور- مدیریت بحران- ریزپهنه بندی