علی خیرالدین - استاد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه سمنان
حسین هوشنگ - دانشجوی کارشناسی ارشدمهندسی و مدیریت ساخت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات بروجرد
علیرضا آبدوستی - دانشجوی کارشناسی ارشدمهندسی و مدیریت ساخت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات بروجرد

زمان، هزینه و کیفیت در پروژه های عمرانی به مثابه اضلاع یک مثلث، دارای روابط متقابلی با یکدیگر هستند، به نحوی که با کاهش یا افزایش هر یک از آنها، دو ضلع دیگر برای ایجاد تعادل ناگزیر به تغییر می باشند. چنانچه شاخص های زمان، هزینه و کیفیت در پروژه ای به صورت توامان در وضعیت بهینه قرار داشته باشند یا به عبارتی اگر پروژه ای با هزینه برآورد شده، ضمن برخورداری از کیفیت استاندارد، در زمان مقرر به بهره برداری برسد، پروژه مذکور موفق ارزیابی می گردد. هدف از این مقاله دستیابی به حالتی است که با حفظ کیفیت مطلوب، پروژه های عمرانی در کوتاهترین زمان و با کمترین هزینه ممکن به بهره برداری برسند، که در این راستا از مهندسی ارزش بهره گیری شده است. از آنجاییکه کاهش شاخص کیفیت در پروژه های عمرانی امکان پذیر نمی باشد، برای رسیدن به حالت بهینه و رسیدن به بهره وری مطلوب و کیفیت مطابق مشخصات فنی طرح، کاهش زمان و هزینه، با استفاده از مهندسی ارزش به نحوی میبایست مدیریت گردند، که ارتفاع مثلث مفروض دارای کمترین میزان باشد. در این مقاله مدیریت زمان و مدیریت هزینه مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از روش پژوهش اسنادی و مطالعه تحقیقات قبلی که در این زمینه انجام گرفته است، عواملی که باعث بروز بیشترین انحراف زمان و هزینه پیش بینی شده در پروژه های عمرانی می گردند، شناسایی شده اند، که در رأس آنها مسأله اعتبار و نقدینگی و عدم تأمین مناسب منابع مالی و اعتباری، پیشنهاد قیمت پایین تر از حد معقول در مناقصه، ضعف بنیه مالی پیمانکار، تأخیر در پرداخت صورت وضعیت پیمانکاران و بروز عامل اشتباه در دوره ساخت قرار گرفته اند. در پایان پس از تجزیه و تحلیل مطالب، ضمن ارائه نتیجه پژوهش، راه کارها و پیشنهاداتی مطرح گردیده است.

پروژه های عمرانی، مدیریت زمان، مدیریت هزینه، مهندسی ارزش، بهره وری