سمیرا قوامی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشگاه کردستان
بختیار محمدی - استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه کردستان
جمیل امان اللهی - استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه کردستان
شهرام کبودونوپور - استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه کردستان

در سال های اخیر بخش های زیادی از کشور ایران به خصوص نیمه غربی و جنوب غربی آن گریبان گیر پدیده گردوغبار شده است. توفان های گردوغبار باعث تغییر شرایط آب و هوایی در مقیاس محلی و جهانی می شود و تأثیرات فراوانی بر سلامت و فعالیت های انسان دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، در این تحقیق به بررسی الگوهای اصلی فشار تراز دریا در یک تا چهار روز قبل از وقوع و روز وقوع توفان پرداخته شد. ابتدا بر اساس داده های ذرات معلق شهر سنندج، روزهای توفانی و روزهای بدون توفان گردوغبار مشخص شد و پس از جمع آوری داده های مربوط به فشار تراز دریا و خوشه بندی آن اقدام به رسم نقشه ها و تحلیل آنها گردید. نتایج حاصل از این تحلیل نشان داد به طور کلی توفان های گردوغبار زمانی ایجاد می شوند که کم فشار قوی بر روی عراق ایجاد شود و محور فرود در امتداد جنوب شرقعراق تا شرق سوریه باشد. به طور کلی در تمامی روزهای قبل از وقوع توفان گردوغبار مطالعه شده، وجود کم فشار بر روی منطقه خلیج فارس و جنوب شرقی عربستان که محورد فرود آن بر روی بیابان های عراق و سوریه قرار گرفته، جریان هوا را از این بیابان ها به سمت نیمه غربی و جنوب شرقی عربستان که محورد فرود آن بر روی بیابان های عراق و سوریه قرار گرفته، جریان هوا را از این بیابان ها به سمت نیمه غربی و جنوب غرب ایران وارد می کند. اما شدت این جریان با رسیدن به روز وقوع توفان افزایش می یابد.

توفان گردوغبار، تغییر اقلیم، ذرات معلق، فشارتراز دریا، سنندج