الهه لشنی - بخش میکروب شناسی مواد غذایی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
محمدمهدی سلطان دلال - بخش میکروب شناسی مواد غذایی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران مرکز تحقیقات میکروبیولوژی مواد غذایی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علو
ابوالفضل داودآبادی - بخش میکروب شناسی ، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران

شیر مادر بهترین غذا برای نوزاد می باشد. شیر ترکیبی منحصر به فرد از پروتئین ها، چربی ها، قند ها، مواد معدنی و ویتامین ها می باشد که رشد مناسب و تکامل کودک را تضمین می کند. علاوه بر این، در شیر فاکتورهای دیگری وجود دارد که مسئول طیف وسیعی از اثرات سودمند همچون بهبود عملکرد سیستم ایمنی و حفاظت در برابر عفونت ها می باشند. یکی از این فاکتورها باکتری های پروبیوتیک می باشند که اخیراً از شیر مادر جداسازی شده اند. مطالعات اخیر نشان داده اند که شیر مادر علی رغم اینکه یک مایع استریل است، حاوی یک منبع عالی و مستمر از باکتری های کامنسال برای دستگاه گوارش کودک می باشد در نتیجه کودکانی که شیر مادر استفاده می نمایند میکروفلور قابل توجه ای در روده های خود دارند. هدف از این مقاله مروری بررسی اثرات سودمند این باکتری ها می باشد. در میان باکتری های یافت شده در شیر مادر گونه های متعلق به لاکتوباسیلوس مانند ل.گاسری، ل.سالیواریوس، ل.رامنوزوس، ل.پلانتاروم و ل. فرمنتوم به عنوان باکتری هایی با خواص پروبیوتیک مورد توجه می باشند. بررسی ها نشان داده اند که میزان عفونت های مختلف در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند نسبت به کودکانی که از شیر خشک تغذیه می کنند، کمتر است. در کشورهای در حال توسعه یکی از مهمترین علل مرگ و میر در سنین کودکی بیماری های عفونی از جمله گاستروانتروکولیت و عفونت های تنفسی می باشد. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه نشده اند، در مقایسه با کوکانی که شیر مادر مصرف می کنند 17 برابر بیشتر در معرض خطر بستری شدن ناشی از پنومونی هستند. مشخص شده است که گونه های لاکتوباسیلوس اثرات مهاری بر رشد چندین پاتوژن از جمله استافیلوکوکوس اورئوس، سالمونلا تیفی موریوم و یرسینیا انتروکولیتیکا دارند.جداسازی باکتری های پروبیوتیک با اثراث سودمند از شیر مادر می تواند دلیلی برای استفاده از این باکتری ها به عنوان مکمل در شیر خشک به منظور بهبود خواص شیر خشک و نزدیک تر کردن آن به شیر مادر باشد.

شیر مادر، باکتری، پروبیوتیک