ایمان خیری

امروزه درجامعه ی بزرگ جهانی، سازمانهای بینالمللی نه تنها در حوزههای فنی، تجاری و صنعتی،مدیریت جامعه بینالمللی را عهدهدار شدهاند بلکه در امور حاکمیتی مثل حفظ صلح، خلع سلاح و کنترل تسلیحات نیز قد علم کردهاند. بر این اساس سازمانهای بینالمللی که ماهیتاً نهادهایی فاقد حاکمیت قلمداد میشوند از رهگذر توافق دولتها به اعمال اختیارات حاکمیتی مختلف مبادرت میورزند. در این وادی یک سازمان بینالمللی،اجتماعی از دولت ها می باشد. محل استیلای قدرت سازمانهای بینالمللی متغیر است ولی هر آنچه که به صورت امور داخلی یک کشور در نیاید را میتوان تحت نفوذ این سازمان ها در جامعه سازمان های بین المللی دو نوع سازمان کاملا متفاوت را : بین المللی دانست بیگ زاده. ١٣٩٠دربرمی گیرند؛ اولین نوع مربوط می شود به سازمان های بین المللی دولتی که آن ها را دولت های ملیتشکیل می دهند و اداره می کنند. دومین نوع مربوط می شود به سازمان های بین المللی غیردولتی که دولت های ملی نقش مستقیمی در تشکیل و اداره ی آن ها ندارد.امروزه تعداد سازمان های بین المللیدولتی را بین ٣٠٠ تا ٤٠٠ تخمین زده اند. نهاد گرایان لیبرال نیز معمولا دیدگاه خوش بینانه ای نسبت به نقش نهاد های بین المللی در ایجاد و گسترش همکاری های بین المللی و در نتیجه صلح دارند و معتقدند که از سازمان های بین المللی و توانایی آنها می توان برای افزایش یا تثبیت مزایای صلح،مانند وابستگی متقابل اقتصادی و کاهش هزینه های جنگ از از مسایل و اهداف اصلی سازمان های بین : طریق تنبیه جمعی متجاوز استفاده کرد مشیرزاده. ١٣٨٨ المللی در قرن حاضر رسیدن به صلح جهانی وامنیت دسته جمعی بوده است که این امر در اساسنامه سازمان بین المللی مهم قرن ،سازمان ملل متحد متبلور شده است.در واقع جنگ سرد باعث اختلال در روند سیستم امنیت بین المللی گردید.پس از پایان جنگ سرد نیز جهان وارد یک دوره ی انتقالی گردید واین وضعیت،زمینه را برای نزدیکی بیشتر ملت ها در جهت حل بعضی معضلات فراهم کرد،و در نتیجه سازمان های بین المللی تمام هدف خود را بر این مساله گذاشتند که با تشکیل کنفرانس به راه حل هایی برای رسیدن به صلح و همکاری هایی در صحنه جهانی دست پیدا کنند. با توجه به تحولاتی که امروزه در جامعه ی بین المللی رخ داده است،نقش سازمان های بین المللی غیر دولتی روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار می شوند و حضور این سازمان ها ابعاد وسیعتری بهخود می گیرد و علت آن هم این است که ایجاد این سازمان ها نسبت به سازمان های بین المللی فوق العاده ساده تر است و در بررسی صلح در جامعه ی بین الملل نیز سازمان های غیر دولتی بیش از سازمان های دولتی به مقوله ی صلح اهمیت داده اند.قلمرو فعالیت های این سازمان ها از حقوق بشر تا مخاصمات مسلحانه و محیط زیست می باشد که همه به نحوی صلح و آرامش جهانی را هدف خود قرار میدهند .٢٤ : غفوری. ١٣٨٣ هر بار که تغییر عمده ای در جامعه ی بین الملل حاکم شده است،نقش دیپلماسی در سیاست جهانی موردبازنگری مجدد قرار گرفته است.این موضوع در ابتدای قرن بیستم و در سایه ی تحولات عمده ی واقع در آن زمان مصداق دارد و هم اکنون نیز در دهه اولیه قرن بیست و یکم وهزاره سوم تجلی یافته است. در قرن جدید،علاوه بر وجود عناصر و عوامل تکنولوژیک جدید،در عرصه ی دیپلماسی دولت زدایی شده است.این عنصر مهم و تاثیر گزار باعث گردید در مناسبات،صلح،جنگ و ثبات از میان برداشته شود.وسازمان های بین المللی دولتی و غیر دولتی روی کار آمده اند،که درصددند با گسترش فعالیت های دیپلماتیک خود در صحنه های بین المللی نقش آفرین باشند و محدودیت کارکرد دولت های ملی را درعرصه ی بین المللی و دیپلماسی برطرف سازند(همان: ٢٦ . )از دیدگاه نهاد گرایان با افزایش نقش نهاد های بین المللی ما شاهد گسترش همکاری های بین المللی در جهت منسجم ساختن بیشتر جامعه ی بین المللی می باشیم. برخی از تحلیل گران این دیدگاه ادعا می کنند که جنگ را می توان از میان برداشت و فرهنگ صلح را جایگزین آن کرد.اندیشه های کسانی مانند ویلسون و آنجل بر پایه ی دیدگاه لیبرال ها در مورد موجودات انسانی و جامعه ی انسانی است،این که انسان ها موجودات عقلانی هستند و با عقلانیت به این مهم می رسند که با ایجاد مجموعه ای از سازمان ها،همه می توانند از فرهنگ غنی صلح و آرامش و امنیت حاصل از آن در روابط بین الملل بهره مند شوند.همه ی این مسائل پایه ی تاسیس سازمان های بین المللی از جمله جامعه ی ملل شدساعد. ١٣٨

تحریم ها، سازمانهای بین المللی،اقتصادجهانی، سازمان تجارت جهانی (گات)، صندوق بین المللی پول ،و بانک جهانی