حسین مظفری - استادیار پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی ، دانشگاه تحصیلات تکمیلی و صنعتی کرمان
حسین سالاری - مربی پژوهشی پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی و صنعتی کرمان

بررسی عوامل ایجاد آلودگی نیکل در مناطق صنعتی حائز اهمیت می باشد. در تحقیق انجام شده، جهت بررسی تاثیرفعالیت مناطق صنعتی بر تغییرات میزان نیکل محیط، در شش ناحیه صنعتی استان کرمان (شامل؛ کارخانه های لاستیک بارزو سیمان، مجتمع مس سرچشمه، صنایع مس باهنر، منطقه صنعتی شماره 1 و منطقه صنعتی خضراء) و یک منطقه غیرصنعتی (کنترل) نمونه برداری از خاک، گیاه و پساب صنعتی با 10 عدد تکرار انجام گردید. پارامترهای؛ میزان اسیدیته، نیکلقابل تبادل و نیکل کل خاک، میزان نیکل گیاه، میزان اسیدیته و غلظت نیکل پساب صنعتی درآزمایشگاه تعیین گردید. غلظتنیکل قابل تبادل خاک با روش استخراج با محلول کلرید پتاسیم و میزان نیکل کل با روش هضم اسیدی و با استفاده ازدستگاه جذب اتمی تعیین گردید. تجزیه آماری داده ها با روش ANOVA one-way (نرم افزار SPSS 10.0) انجام گردید.نتایج نشان داد که؛ میزان پارامترهای نیکل قابل تبادل در خاک، نیکل پساب صنعتی و نیکل تجمع یافته درگیاهان دو ناحیهصنعتی مجتمع مس سرچشمه و صنایع مس باهنر، در مقایسه با سایر نواحی، کنترل و استانداردهای EPA افزایش معنیداری نشان داد. میزان اسیدیته خاک و پساب صنعتی نیز در این دو منطقه نسبت به سایر نواحی کاهش معنی داری داشت(اسیدیته نمونه های خاک به حد بحرانی 5 =pH نزدیک بود). میزان نیکل کل خاک نواحی مس سرچشمه و صنایع مس باهنرنسبت مناطق دیگرافزایش چشمگیری نداشت، بنابراین افزایش نیکل قابل تبادل در این نواحی، نشان دهنده وجود شرایط لازمجهت آزاد شدن کاتیون های نیکل از ذرات خاک می باشد. بنابراین، وجود پساب صنعتی از نواحی صنعتی مذکور موجبافزایش یون نیکل خاک و تجمع آن در گیاهان می گردد. در نتیجه احتمال سمیت نیکل در نواحی کشاورزی و شهری افزایشیافته که می بایست کنترل، ارزیابی و مدیریت بیشتری در این زمینه مهم صورت پذیرد.

سمیت نیکل، تجمع نیکل، پساب صنعتی