حمیدرضا عظمتی - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
بهاره طاهری - پژوهشگر دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

کاربرد اصول و الزامات پدافند غیرعامل در فضاها و تأسیسات شهری، به ویژه باوجود تجربه جنگ تحمیلی، توجهات ویژه ای را درکشور به خود جلب کرده است. در سند چشم انداز توسعه ایران در سال 1404 ، برنامه های دوم، چهارم، پنجم و نیز در مقرراتملی ساختمان تأکید ویژهای بر رعایت اصول پدافند غیرعامل شده است. بیمارستانها فضاهایی با اهمیت بالا هستند که لازماست در صورت بروز بحران، حادثه غیرمترقبه و یا هر نوع حمله، کارایی خود را تا بیشترین حد و طی بیشترین زمان ممکنحفظ نموده و دچار کمترین میزان آسیب های فیزیکی و تلفات انسانی شوند. حوادث غیرمترقبه و حمله های نظامی وجوه افتراقو مشترکاتی دارند؛ توجه به اصول پدافند غیرعامل به مدیریت بحران در هر دو مورد کمک میکند. اصول مرتبط با پدافندغیرعامل باید در فرآیندهای آغازین احداث بنا _ مرحله امکانسنجی، پیشبینی، برنامهدهی و طراحی معماری_ موردتوجه قرارگیرند و لحاظ شوند. در این مقاله اصولی از طراحی معماری ساختمان و محوطه های بیمارستانی که منجر به ایجاد و تقویتپدافند غیرعامل در این نوع کاربری می شود؛ منجمله طراحی و کاربرد قابل انعطاف برخی فضاهای بیمارستانی، بررسی حجم ها وترکیبات حجمی مطلوب و چگونگی استفاده از قابلیت های محیطی در راستای پدافند غیرعامل بررسی و ارائه می گردد.

پدافند غیرعامل، طراحی معماری، بیمارستان