حسین کریمیان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، گروه علوم تربیتی، قم، ایران
سیف الله فضل الهی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، گروه علوم تربیتی، قم، ایران

هدف بررسی دیدگاه اسلام به تفکر انتقادی در تعلیم و تربیت، و روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیلی اسنادی می باشد. یافته ها نشان داد: در دیدگاه اسلام پرورش تفکر انتقادی به منظور برخورداری از دید منطقی برای پذیرش و رد امور در بین افراد جامعه از اهداف اصلی تعلیم و تربیت است. در مکتب اسلام اهمیت خاصی به اندیشه و تفکر داده شده است و تقلید کورکورانه و بدون پشتوانه عقلی و منطقی بارها در قرآن مورد تقبیح واقع شده است. در سوره بقره آیه (169)، ال عمران (104)، نحل (124)، حج (46)، رعد (3)، انعام (50)، زخرف (23)، توجه نکردن به نگرش انتقادی به سنت و عاداتی که از گذشتگان به افراد منتقل شده است و آنها بدون تحلیل و نقادی و صرفاً از روی تعصب به پذیرش آن اقدام کرده اند مورد مذمت قرار گرفته اند. در سوره زمر آیه 17 می خوانیم: فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه؛ در این آیه صراحتاً آمده که تحمل قول مخالف را داشته باشد همه را گوش کن و بهترین را انتخاب کن. همچنین مسئله امر به معروف و نهی از منکر و یا حدیث مؤمن آینه مومن است همه بیانگر آن است که جهت رشد و تکامل چیری را بی دلیل نپذیرید و نقاد و سازنده باشید.

اسلام، تعلیم و تربیت، تفکر انتقادی