مهدی زارع - دانشیار زلزله شناسی مهندسی و سرپرست مرکز ملی پیش بینی زلزله، پژوهشگا

درمقاله حاضر بر اساس رخداد سه پیش نشانگر لرزه ای مهم قبل از رخداد زلزله 5 دی ماه 1382 بم، تلاش می شود تا توالی رخداد این پیش نشانگرها، لرزه اصلی و پس لرزه ها مورد بررسی مجدد واقع شود . در ساعت های 10 و 10:30 شب قبل از رخداد زلزله و همچنین ساعت 4:40 بامداد و حدود 45 دقیقه قبل از رخداد لرزه اصلی سه زلزله با بزرگای کم در شهر بم احسا س شد . سپس لرزه اصلی در ساعت 5:26 بامداد 82/10/5 بم با بزرگای 6/5 و همچنین رخداد حدود 2 سال پس لرزه و زلزله های بابزرگای کم تا متوسط و به صورت فوج گونه رخ دادند . در مقاله حاضر تلاش می شود تا مشخص گردد که ایا امکان پیش بینی زلزله اصلی بم وجود داشته است یا خیر؟ ضمنا تلاش می شود تا بر مبنای همین الگوی پیش نشانگری در مکĤن های دیگر در ناحیه لوت در ایران امکان پیش بینی زلزله بررسی شود . امروزه مشخص شده است که شناخت . شاخص های زمین شناختی و ژئوفیزیکی و تلاش برای شناخت حالت های بحرانی (Critical Condition) . می تواند به پیش بینی احتمال رخداد زلزله و خطرهای طبیعی بیانجامد پیش بینی زلزله محصول فعالیت هایی است که در تخصص زلزله شناسی صورت می گیرد و هدف از آن پیش آگاهی و اطلاع رسانی از مکان، بزرگا و زمان ( به صورت دقیق و یا به احتمال ) رخداد زلزله در آینده همچنین پیش یابی احتمال رخداد خطر زلزله ( شتاب، شدت، سرعت طیفی، شدت دستگاهی ) در بازه های زمانی کوتاه مدت است . هدف پیش بینی زلزله براساس اطلاعات کسب شده در مناطق مختلف لرزه خیز در جهان، برآورد قطعی رخداد ( به ویژه در کشورهای شرقی نظیر چین و روسیه ) و یا برآورد احتمالی ( در کشورهای غرب صنعتی ) بوده است . در ایران و در پی زلزله بم که رخداد پیش لرزه ها موجب پیش آگاهی مردم بود ولی مسئولان محلی و همچنین مقامات کشور امکان برآورد رخداد زلزله ای مهم و اطلاع رسانی را نداشتند ( و حتی نمی توانستند تائید کنند که لرزش های حاصله درواقع زلزل ه هایی هستند که در همان پهنه گسله در حال رخداد است ) ، و سپس وقوع زلزله بزرگ بم که با بیش از 30000 کشته همراه بود، فشاری زیادی از سوی مردم بم به مسئولان وارد آمد و همین موضوع انگیزه مهمی برای پرداختن جاری به امر پیش بینی زلزله و تشویق مؤسسات پژوهشی و دانشگاه به راه اندازی واحدهای مربوط به پیش بینی زلزله و سرمایه گذاری در این موضوع شد .