محدثه قبایی آرائی - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی،دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان
محسن نیازی - استاد، و مدیرگروه جامعه شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان

در این مقاله سعی شده نقش و جایگاه آینده پژوهی در برنامه ریزی استراتژیک مورد بحث و بررسی قرارگیرد. در سال های اخیر بحث آینده پژوهی در حوزه مطالعات استراتژیک اهمیت ویژه ای یافته و مبنایاصلی تدوین استراتژی ها و برنامه ریزی ها در حوزه های مختلف استراتژیک قرار گرفته است. آینده پژوهی بازتاب دهنده چگونگی زایش واقعیت «فردا» از دل تغییر یا ثبات «امروز» است. برنامه ریزی راهبردی گونه ای از برنامه ریزی است که در آن هدف، تعریف و تدوین استراتژی هاست. با توجه به پژوهش انجام شده پیرامون نقش آینده پژوهی در برنامه ریزی استراتژیک یافته های پژوهش حاکی از آن است که آینده پژوهی جایگزین برنامه ریزی راهبردی نمی شود، بلکه بستری را که راهبرد در آن شکل گرفته، برنامه ریزیو اجرا می شود، بهبود می بخشد. آینده پژوهی فراهم کننده بستر لازم برای تفکر راهبردی در شرایطکنونی است که با تمرکز بر آینده های بلندمدت و تلاش برای ایجاد یک چشم انداز فراگیر از آینده موردانتظار، سعی می کند که آینده سازی نموده و این گونه است که در تطابق نزدیک با مفهوم برنامه ریزیراهبردی و خصوصیات آن، سعی درایجاد فرآیندی جمعی و تحقق یادگیری جمعی دارد.

آینده پژوه، آینده پژوهی، برنامه ریزی، برنامه ریزی استراتژیک