سیده شکوه السادات جعفری - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
ناصر امسنی خوئی - استادیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی
علی پولادی ریشهری - استادیاردانشگاه پیام نور مرکزبوشهر

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش تحلیل تبادلی برکاهش معضلات رفتاری، و بهبود بخشیدن مهارت ارتباطی دانش آموزانتیزهوش پایه اول متوسطه شهر اصفهان است. بنابراین جامعه آماری این پژوهش متشکل ازدانش آموزان مدارس تیزهوشان دخترانهپایه اول متوسطه شهر اصفهان میباشد. بدین منظور یکی از مدارس جهت تحقیق برگزیده شد. این دانش آموزان دختر کلاس اولمتوسطه، درطیف سنی 13 سال بودند و تعداد 50 نفرآنها به طوردردسترس انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواهگمارده شدند. هر گروه متشکل از 25 نفر بود. گروه آزمایشی تحت هشت جلسه 90 دقیقه ای، آموزش به شیوه ی تحلیل تبادلی وآشنایی با روش حل معضل قرار گرفتند، گروه گواه هیچ گونه آموزشی دریافت نکرد. در مراحل پیش آزمون و پس آزمون هر دو گروهگواه و آزمایش با استفاده از پرسشنامه خودشناسی ادراک خود، از نظر میزان افزایش مهارت ارتباطی مورد سنجش قرارگرفتند. یافتههای پژوهش با استفاده از نرم افزار spss و روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت. براساس نتایج به دست آمده، چهار نوع رفتار سلطه گرانه، شجاعانه، منفعلانه و پرخاشگرانه سنجیده شد. آموزش در کاهش رفتار پرخاشگرانه و افزایشرفتارشجاعانه به وضوح دیده شد. ولی تغییر در رفتار منفعلانه و سلطه گرانه چشم گیر نبود که ممکن است بدلیل امتیارات ویژه ایکه این دوقشر رفتار از اطرافیان دریافت میکنند، باشد. در نهایت مهارت ارتباطی ایجاد و توسعه ابراز وجود و رفتار شجاعانه، در خود ودیگران، درکل افراد گروه آزمایشی که آموزش به شیوه تحلیل تبادلی دریافت کردند به طور معنی داری نسبت به گروه گواه در مرحله پس آزمون افزایش نشان داد (P>0.05).

تحلیل تبادلی، مهارت ابراز وجود، رفتار شجاعانه، تیزهوش