علیرضا دهقان - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد
محمدعلی فنائی شیخ الاسلامی - استادیار، گروه مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی پناهی - استادیار، گروه مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد

امروزه پاسخ به تقاضای رو به رشد صنایع برای بهبود بهرهوری فرآیندهای شیمیایی و استفاده بهینه از مواداولیه و انرژی مورد استفاده در آنها، نیازمند رسیدن به درک دقیق و کاملی از رفتار فرآیندهاست . به طور معمول افزایش بهرهوری متناظر با استفاده از سیستمهای کنترل و بهینهسازی پیچیدهتر است، که از روشهای پیشرفتهی کنترل و بهینهسازی استفاده میکنند اما کنترل خودبهینه به عنوان یکی از تئوریهای مطرح شده در این حوزه، با رویکردی متفاوت به بررسی موضوع میپردازد. بر خلاف روشهای متداول، در این روش توجه طراح بیشتر بر انتخاب ساختار کنترلی مناسب معطوف می شود و در حقیقت طراح تلاش دارد با انتخاب متغیرهای کنترلشوندهی مناسب نیاز به استفاده از روشهای پیچیدهی بهینهسازی را به حداقل برساند . تا کنون روشهای مختلفی برای انتخاب متغیرهای کنترلشونده مطرح شدهاند که در این مقاله عملکرد دو روش فضای پوچیNull space و بیشترین مقدار بهره Maximum Gain Rule بر روی یک سیستم راکتور ساده مورد مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از شبیهسازی نشان میدهند که اگر چه با استفاده از ترکیب اندازهگیریهای به دست آمده از روش فضای پوچی به عنوان متغیر کنترلشونده، میزان اتلاف به طور قابل قبولی کاهش پیدا میکند، اما با محاسبهی مستقیم ترکیب بهینه با استفاده از مدل غیرخطی میزان کاهش اتلاف باز هم بهبود (اتلاف کمتر) پیدا خواهد کرد

کنترل خودبهینه، فضای پوچی، بیشترین مقدار بهره، راکتور شیمیایی