امین خانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی نفت، پژوهشکده نفت و گاز سهند، دانشگاه صنعتی سهند تبریز
محمد سیم جو - دکترای مهندسی نفت، پژوهشکده نفت و گاز سهند، دانشگاه صنعتی سهند تبریز
سیدعلیرضا طباطبایی نژاد - دکترای مهندسی نفت، پژوهشکده نفت و گاز سهند، دانشگاه صنعتی سهند تبریز

تزریق آب به درون مخازن هیدروکربنی به دلایل مختلفی از جمله ازدیاد برداشت نفت و یا تثبیت فشار مخزن انجام میشود. مناسبترین آبی که میتوان برای عملیات تزریق آب استفادهکرد، آبی است که به هیچ وجه باعث کاهش نفوذپذیری مخزن نشود. چنان چه بین آب تزریقی و آب سازندی سازگاری شیمیایی وجود نداشته باشد آنگاه بر اثر اختلاط این دو با یکدیگر، رسوبات غیرآلی در فضای متخلخل و یا در تجهیزات سطحی و درون چاهی تشکیل شده و باعث ایجاد آسیب در سازند میشود. یکی از گامهای مهم در طراحی و انجام بهینهی عملیات تزریق آب، شناخت و پیشبینی شرایط لازم برای تشکیل رسوبات غیرآلی میباشد. در این مقاله ابتدا به کمک نرمافزار ژئوشیمیایی PHREEQC و تستهای بالک، شرایط لازم برای تشکیل رسوبات غیرآلی کربنات کلسیم، سولفات کلسیم و سولفات باریم که از جمله مهمترین رسوبات قابل تشکیل در حین عملیات تزریق آب هستند، تعیین شد. سپس به منظور بررسی اثر تشکیل این رسوبات بر نفوذپذیری، آب تزریقی و آب سازندی به درون مغزههای کربناته تزریق گردید. نتایج نشان داد که در اثر تشکیل رسوبات غیرآلی بر روی دیواره فضای متخلخل، نفوذپذیری مغزه حتی به بیش از 05 درصد کاهش یافت. همچنین به کمک تصاویر SEM مکانیسم تشکیل رسوبات غیرآلی مورد بررسی قرار گرفت.

عملیات تزریق آب، رسوبات غیرآلی، ایجاد آسیب، پیش بینی تشکیل رسوب