مصطفی صادق زاده سادات - دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه تبریز
امیر حسین ناظمی - استاد گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز،

امروزه کودها و سموم شیمیایی و سایر عوامل خطرزا برای محیط زیست به صورت کنترل نشده و بی رویه به بخش کشاورزی وارد شده اند تااین بخش بتواند به تقاضای رو به رشد موادغذایی پاسخ دهد. اما این افزایش تولید با مشکلات زیست محیطی و همچنین، مشکلاتی برای انسان ها همراه بوده است. بطوری که استفاده نامعقول و بی رویه از مواد شیمیایی از مهم ترین علل آلودگی های منابع آب و محیط زیست به شمار می آید. مقاله حاضر به بررسی احتمال نفوذ آلاینده ها خصوصا کود و سموم کشاورزی به سفره آب های زیرزمینی با استفاده از اطلاعات هدایت هیدرولیکی خاک و سطح ایستابی آب زیرزمینی در منطقه مطالعاتی شبکه آبیاری و زهکشی مغان درطول سالهای 1317 و 1311 می پردازد. با توجه به اینکه احتمال نفوذ سریع آلاینده ها به سفره آب زیرزمینی با میزان هدایت هیدرولیک خاک و سطح ایستابی آب زیرزمینی، رابطه مستقیم دارد، نقاط مستعد در 3 کلاس تقسیم بندی شدند. نتایج کلاسه بندی خاک با کلاس 1 نشان می دهد که در صورت مصرف بی رویه کود و سموم، با توجه به نفوذپذیری بالا و سطح ایستابی پایین در این مناطق، احتمال نفوذ آلودگی به سفره آب زیرزمینی بسیار محتمل می باشد. بر این اساس نفوذ آلاینده ها در مناطقی که عمق آب زیرزمینی کم می باشد، سریعتر صورت می گیرد. همچنین جانمایی نقاط مذکور نشان می دهد آب های زیرزمینی اطراف محدوده کشت و صنعت مغان قسمت چپ روستاهای فیروز آباد و اوزون قویی، اطراف روستای تکچی، عباس آباد و محمود آباد دارای بیشترین حساسیت برای آلوده شدن می باشند

آلودگی، شبکه آبیاری و زهکشی ماان، کود شیمیایی، سموم شیمیایی، هدایت هیدرولیکی خاک