مقایسه روش فاکتوریل کامل و تاگوچی در پیش بینی تبخیر از خاک تحت تیمارزئولیت

با توجه به بحران آب پیش رو در سال های اخیر، کاربرد روش های مناسب به منظور کاهش تبخیر از سطح خاک ، به خصوص در بحث آبیاری، اهمیت بسیاری دارد. بدین منظور برای ارزیابی اثر نوع و مقدار کانی زئولیت بر تبخیر از سطح خاک، آزمایشی در سال 1392 در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به صورت طرح کاملاً تصادفی و در قالب فاکتوریل انجام شد. در این تحقیق زئولیت در 3 نوع پتاسیک Zp کلسیکZca و ترکیبی Zs و در 3 سطح صفر M1وM 2 و6درصد وزنی M6 ودرسه تکرار درنظر گرفته شد به منظرو ارائه روشی ساده تر به منظور پیش بینی تبخیر از سطح خاک تحت اثر زئولیت، این آزمایش با استفاده از آماره های MBE و RMSE ،EF با روش ساده و استاندارد تاگوچی نیز مقایسه شد. نتایج نشان داد که Zp نسبت به Zs و Zca اثر بیشتری بر تبخیر داشت و این نتایج در هر دو روش فاکتوریل و تاگوچی مشابه بود. براساس طرح فاکتوریل کامل، اختلاف آماری در مقادیر کاربرد زئولیت تا روز سوم اثر معنی داری بر تبخیر مشاهده نشد ولی پس از آن M2 تفاوت معنی داری در کاهش تبخیر نسبت به1 M و 0 M نشان داد P-value< 0.05 درصورتی که بر اساس روش روش تاگوچی در روزهای اول و سومM1 بیشترین اثر را بر کاهش تبخیر داشت. برای سایر روزها، نتایج دو روش فاکتوریل کامل و تاگوچی مشابه بود. براساس نتایج به دست آمده از بررسی اثر متقابل نوع و مقدار زئولیت، مشاهده شد که تیمارهای حاوی Zp اثر بیشتری بر کاهش تبخیر نسبت به سایر تیمارها داشتند P-value<0.05بین دو تیمار1ZpM و 2 ZpM تا روزپنجم اختلاف معنی داری مشاهده نشد ولی پس از آن، میزان تبخیر درZpM2 در روزهای ششم، هفتم و هشتم به ترتیب2/15و2/20 و 2/14 افزایش نشان داد P-value<0.05 با مقایسه دو روش فاکتوریل کامل و تاگوچیEF دربازه 0/952-0/668 MBE تقریبا برابر صفر و RSME دربازه 4/71-1/88مشاهده شد که بر نزدیکی نتایج دو روش دلالت داشت.

Keywords:

زئولیت پتاسیک , فاکتوریل کامل , کاهش تبخیر , نگهداشت رطوبت