محمد تقی اعلمی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تبریز
لیلا ملکانی - دانشجوی دکتری مهندسی عمران - آب

به کارگیری نظریه آشوب به دلیل نوآوری و قابلیت های آن در هیدرولوژی و منابع آب اخیرا توجه زیادی را به خود جلب کرده است بررسی رفتار جریان رودخانه یکی از موارد اساسی در طراحی ، بهره برداری و مطالعات مربوط به این منابع به شمار می آید یکی از کاربردهای نظریه آشوب و هندسه فراکتال تعیین خصوصیات کمی و انالیز سری های زمانی جریان رودخانه می باشد بازسازی فضای حالت سری زمانی آشوبی، مبتنی بر انتخاب مناسب دو پارامتر زمان تاخیر و بعد محا می باشد در این تحقیق از روش میانگین اطلاعات متقابل و روش نزدیکترین همسایگی کاذب برای برآورد این دو پارامتر در جریان رودخانه نهند چای استفاده شده است. نتایج حاصل از محاسبات بیانگر زمان تاخیر 55 روز و بعد محاط 10 می باشد که جهت بازسازی فضای حالت دینامیکی جریان روزانه رودخانه می تواند مورد استفاده قرار گیرد در ادامه روش بعد همبستگی و الگوریتم پیش بینی موضعی جه بررسی آشوب پذیری جریان روزانه رودخانه مورد استفاده قرار گرفت. بعد همبستگی (کم) در حدود 3/02 از تجزیه و تحلیل انتگرال همبستگی به دست آمده و بعد محاط بهینه 4 (کم) از روش پیش بینی غیر خطی به دست آمده که همگی نشان دهنده رفتار آشوبی کم است پیش بینی های نسبتا دقیق به دست آمده برای سری جریان رودخانه (ضریب همبستگی در حدود 0/87 و جذر میانگین مربعات خطا در حدود 0/08 است) نشان می دهد روش دینامیک آشوبی برای شناسایی و پیش بینی جریان در حوضه رودخانه نهندچای مناسب است.

نظریه آشوب، زمان تاخیر، بعد همبستگی، بعد محاط، بازسازی فضای حالت، رودخانه نهندچای