وحیدرضا اوحدی∗ - استاد گروه عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بوعلی سینا
امیررضا گودرزی - استادیار گروه عمران، دانشکده مهندسی، گروه عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

اسمکتیت به واسطه داشتن یک سری خصوصیات مهندسی ویژه، در بسیاری از پروژه های عمرانی و زیست محیطی همچون دفن مهندسی زباله هایاتمی، مراکز دفن زباله صنعتی و شهری، و دیواره های آب بند، مورد استفاده قرار میگیرد. علیرغم تحقیقات وسیعی که در زمینه رفتار مهندسی رساسمکتیت انجام شده است، به موضوع تأثیر تغییر خصوصیات مایع منفذی و افزایش حرارت بر پارامترهای ژئوتکنیکی و ژئوتکنیک زیست محیطیاسمکتیت در تحقیقات قبلی، توجه کمتری معطوف شده است. در تحقیق حاضر، تأثیر تغییر مایع منفذی و گرادیان حرارتی بر رفتار فیزیکی - مکانیکیاسمکتیت مورد مطالعه آزمایشگاهی قرار گرفته است. این مطالعات در مقیاس درشت ساختاری و ریزساختاری انجام شده است. برای تغییر مشخصات محیطی مجاور خاک از الکترولیتهای حاوی کاتیون سدیم و کلسیم و تغییر شرایط گرمایی تا محدوده 200 درجه سانتیگراد استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهند که بر اثر مجاورت خاک با رژیم آبی حاوی املاح و همچنین تغییرات دمایی، قابلیت جذب و نگهداری آب توسط اسمکتیت و رفتارمکانیکی آن تغییر میکند. دامنه این تغییرات در برخی از موارد مورد مطالعه بیش از 50 % بوده است. با توجه به نتایج آزمایشهای ریزساختاری، علتتغییر در رفتار اسمکتیت بعد از اندرکنش با الکترولیتهای مختلف و افزایش درجه حرارت، ناشی از تغییر مورفولوژی، تغییر در نیروهای بین پولکها وایجاد آرایش جدید پولکهای رسی بوده که سبب تغییر در رفتار بزرگساختاری خاک میشود.

اسمکتیت، مایع منفذی، حرارت، تغییر ریزساختار، تغییر خصوصیات مهندسی